Monday, September 08, 2014

Enerji Piyasaları için 2016 Amerika Başkanlık Seçimleri analizi

Değerli Okurlarım,

Amerika'da 2016 yılında yeni Başkanlık seçimleri yapılacak. Amerikan Demokratları, son 2-dönem Obama yönetiminde çok yıprandılar. Obama'nın temkinli, akılcı dış politikası ne yazıkki ekonomik ve jeopolitik beklentilere yetmedi. Demokratlar sosyal vaadlerinin çoğunu gerçekleştiremediler. Petrol bölgesi OrtaDoğu ve Avrupa doğalgaz boru hattı üstündeki Ukrayna'da gerekli önlemleri alamadılar, olayları kontrol edemediler, krizler öncesi erken önleyici müdahaleler yapamadılar. Bugünlerde başlayan Kuzey Irak, Doğu Suriye için düşünülen havadan müdahale hazırlıkları çok geç kalınmış kararlar olarak görünüyor. Zaten ortada dost - düşman belli değil. Bu coğrafyada kavgadan uzak durmak, karışmamak en hayırlısı görünüyor.

Demokrat Başkan adayı büyük ihtimalle Bayan Hillary Clinton olacak ama, başkanlık seçimlerini Demokratların kazanması çok zor. Bayan Hillary Clinton, özellikle Libya Bengazi'de meydana gelen ve Amerikan Büyükelçisinin başına gelen tatsız olayda, gecikmesi, güvenlik zaafı ve konuya gerekli önemi vermemesi yüzünden büyük prestij kaybına uğradı.

Hillary Clinton, bakanlık görevi sonrası yazdığı kitabında (Hard Choices- Zor Seçimler) "Hoca" hakkında çok dikkatli bir dil kullanıyor, akademik bilgisini tecrübesini taktir ediyor, ancak akademik bilgilerinin günümüz pratiğine artık uymadığını, dış politika konularındaki eski düşüncelerini yeni tecrübeleriyle nedense pek yenilemediğini anlatmaktan çekinmiyor.

John Kerry ile ikili basın açıklamalarında aynı rahatsızlığı gözlüyorsunuz, Muhatabı eğer ezber akademik cümlelere giriyor, önceden hazırlanmış uzun metin cümlelerine başlıyor ise, Kerry bu anlatımları çok kez dinlediği için lafı kesiyor. Konferans (lecture) konuşmasından sıkıldığını yüzünde belli ediyor. John Kerry, Yale Üniversitesinde siyaset bilimi okumuş. Ayrıca Vietnam gazisi, orduda savaşmış, savaş madalyası almış. Savaş ve siyaset tecrübesi var. Çok iyi Fransızca biliyor. George W.Bush'a karşı Başkanlık seçimlerinde yarıştı, kaybetti, tekrar aday olması zor.

Eski Cumhuriyetçi başkan adayları John McCain, Mitt Romney artık seçilemezler. Önceki başkanlık seçimlerinde aday oldular ve kaybettiler.

Dün dünde kaldı. Osmanlı mazide kalmış hoş bir seda- hoş bir hatıra artık. Üstünden 1.Dünya savaşı, 2. Dünya savaşı, Kore savaşı, Vietnam savaşı, Afganistan ve Irak savaşları geçti. Dünya yeniden şekillendi, biçimlendi. İslam dünyasında kimse kendisine ağabey aramıyor, istemiyor, beklemiyor. Özellikle karmaşık Arap dünyasına, biz Türklerin yön vermesi artık çok zor.

Dünya tarihi, 1918'de Osmanlı'nın tükenişiyle bitmiyor. Osmanlının tarihten silindiği 1918'den bugüne dünya çok değişti. Dün at üstünde veya uygun adım yürüyerek geçilen mesafeleri bugün modern ordular helikopterle geçiyorlar. Silahlar değişti, gelişti, yoketme güçleri inanılmaz boyutlara vardı. Dün insan kullanılarak yapılan güç gösterileri için bugün dünyanın öbür tarafından kumanda edilen insansız hava araçları kullanılıyor.

Savaşlar başka mekanlara, sanal alanlara sıçradı. Internet Youtube, Twitter, WhatsUp, Facebook, Linkedin günümüzde istihbarat ve psikolojik savaşın mekanları oldu. "Sen beni insansız hava araçları ile, benzer şekilde karşılık veremeyeceğim orantısız güçle bombalarsan, ben de başka bir platformda rehin aldığım senin gazeteci vatandaşlarını kamera karşısında yok ederim, senin lisanını kullanarak bunu youtube üstünden sanal ortamlarda herkese duyururum", diyorlar.

Danışmanlıktan Dış İşleri Bakanlığına yükselenler için Amerikan eski dışişleri bakanı Henry Kissenger'in kariyeri çok enteresan. Kissinger, Almanya Bavyera'da 1923 yılında bir Yahudi ailesinde doğdu, 1938'te ailecek ABD'ye göç ettiler. 2. Dünya Savaşında Amerikan ordusuna alındı, çavuş rütbesiyle Almanya'da savaştı. Savaş sonrası askerlere verilen "GI Bill" bursu ile Harvard üniversitesine girdi. Siyaset bilimi üstüne doktora yaptı.
Harvard üniversitesinden siyasete katıldı. Kissinger önce Başkan danışmanlığına, sonra Dış İşleri Bakanlığına (1973-1977) getirildi. Önce çok zorlandı, fakat zaman içinde çok başarılı oldu. "Mekik diplomasisi", "Detanté" gibi yeni uluslararası ilişkiler uygulamalarını devreye soktu. Aralarındaki sıcak savaşa rağmen Kuzey Vietnam ile gizli görüşmeler yaptı, savaşın sonuçlanmasına çok büyük katkıları oldu. Nobel barış ödülü aldı. Amerika'da doğmadığı için Amerikan Başkanı olma hakkı yoktu.

Cumhuriyetçi adaylar arasında, eski başkan adayların yardımcıları, eyalet valileri, eski başkan danışmanları var. Paul Ryan, Rick Santorum, Marco Rubio, Chris Christie, Rand Paul, Sarah Palin, Condolleeza Rice.

Bence en önemli aday eski başkan George W. Bush'un küçük kardeşi Florida Valisi "Jeb" Bush. Bu isme dikkat edin. Anne "Barbara Bush" pek gönülsüz ama, eğer "Bush" ailesi tüm ağırlığını koyarsa Başkanlık seçimlerini alırlar. Cumhuriyetçiler kazanırlarsa savaştan çekinmezler. OrtaDoğu bölgesinde artan güvensizlik ortamı onları sıcak savaşa zorlayabilir.

Ekonominin daha iyi dönmesi, enerji kaynaklarının kontrolu, konvensiyonel silah üreticilerinin daha çok para kazanması için, OrtaDoğu'da Suriye, Irak, İran, Libya bölgelerinde ABD'nin doğrudan sadece havada değil yerde de müdahil olacağı sıcak savaşlar olabilir. Bütün bunlar aynı coğrafyayı paylaşan bizleri doğrudan etkiler. Pan-İslamist Neo- Osmanlı dış politikaların, eskide kalmış stratejilerinin artık pek pratik anlamı kalmaz. Yeni enerji politikaları, enerji diplomasisi, iletişim, teknolojik üstünlük öne geçer.

Değerli Akil Okurlarımız. Sizin bir duyumunuz, uyarınız, düzeltmeniz, yorumunuz, tavsiyeniz varsa lütfen bana yazın.

E-posta adresim; HalukDireskeneli at gmail dot com

Haluk Direskeneli, ODTÜ Makina Mühendisliği 1973 mezunu olup, mezuniyetinden itibaren, kamu, özel sektör ve ABD – Türk yabancı ortaklıklarda (B&W, CSWI, AEP, Entergy) ağırlıklı olarak termik santral temel/ detay tasarım, imalat, pazarlama, teklif, satış ve proje yönetimi konularında çalışmış, bugüne kadar termik santral tasarım yazılımları konusunda yerli piyasaya, mühendislik firmalarına, yatırımcılara ve üniversitelere danışmanlık vermiştir. MMO ve ODTÜ Mezunları Derneği Enerji komisyonları üyesidir.

2014-09-11

No comments: