2022

EnerjiPiyasalarında 2022 Öngörüleri EnerjiPiyasaları çalışanları için 2013 yılından beri her yılsonunda bir sonraki yıl için öngörüler- tahminler yaparım.Burada yazılanlar tamamen yazarınızın kişisel görüşleridir.Biz Analistlerden her yıl sonu, bir sonraki yıl için öngörüler(tahminler) yapmaları beklenir. Ekonomistler tahmin yapar, sosyalbilimciler siyasi tahminler yapar, biz enerji analistleri tahminleryaparız. Bu öngörülerin bir kısmı tutar, çoğu kısmıtutmaz. Yıliçinde piyasaları etkileyen çok şeyler olur. Siyasi yönetiminpolitik tercihleri değişir. Seçim yaklaşıyorsa, seçim öncesiiyimser ekonomik finansal siyasi politikalar devreye girer, sonundaiç ve dış siyaset ister istemez ekonomik olaylara farklı yönlerverir. Öyle- böyle hepimiz işimizi işyerimizi yönetmek,yatırımlara yön vermek için kısa- orta- uzun dönem tahminleryapmak gerekir. Bizler beraber önümüzdeki yıl için bir tahminyani öngörü çizeriz, sonra yıl içinde gelişen olaylara göretahminlerde/ öngörülerimizde düzeltmeler yaparız. Bumakaleyi yazma konusunda çok düşündüm. Hiç yazmamak bileaklımdan geçti. Elektrik üretimi- tüketimi geçen yıla kıyaslaçok az değişti. Yakıt kullanımı neredeyse aynı kaldı. Değişenfosil yakıtların piyasa fiyatları oldu. Fosil yakıtlarınfiyatları neredeyse ikiye bazan üçe katladı, fiyatlar dalgalandı.Uzun süreli fiyat vermek imkansız oldu. Yazarken Covid-19 salgınıdolayısıyla güncel olaylar öylesine gelişti ki, yazıyı çok kezyenilemek düzeltmek zorunda kaldım.2020yılı başından itibaren, yüzyılda bir oluşan yeni Covid-19virüs salgını ile karşı karşıya geldik. Biz 65+ yaşındaolanlar 2020 yılında ilkbahar ve sonbaharda uzun süre evlerekapandık. Büyükada Kadıyoran yokuşu Hristos tepesi yamaçlarındaherkesten uzak korumalı yaşam bize ilaç oldu. Şehirde ise sokağaçıkamaz olduk. Korona enfeksiyonundan korunsak bilehareketsizlikten, kalp- diyabet- kemik erimesi gibi yaşlılıkhastalıkları bizleri vurmaya başladı. Maske- hijyen - mesafe önemkazandı. Arkasından mutasyonlar geldi, Hindistan kaynaklı Delta,arkasından Güney Afrika kaynaklı Omikron varyantı ortalığaçıktı. İki doz Sinovak aşı olduk, sonra iki doz Biontech aşıolduk. Yazarınızın kış aylarında gün içinde evde yeri güneşgören arka balkonu oldu. Sabahtan akşama kadar uzun süredirkonuşmadığım arkadaşlarımla uzun telefon konuşmaları yaptım.Enerji komisyonu, Odtü Makina mezunları, başka arkadaş onlineZoom toplantılarını hiç kaçırmadım.Yazayında Istanbul Atatürk Kültür Merkezi açıldı, bir kez operaizledim, mimarisine hayran oldum. Ankara Cumhurbaşkanlığı SenfoniOrkestrası yeni binası açıldı, harika bir Gewandhaus tasarımıyapılmış, seyirciler çevrede orkestra ortada akustik harika, altkapalı garaj otomatik giriş çıkış ödeme sistemi kısa süredeotomobillerin tahliyesini sağlıyor, her iki eserin mimarlarınıkutlarım. Uzunzamandan beri tekrar 7/24 evlerdeyiz, Covid-19 salgını dışındakonuşacak başka konumuz yok. Yerli yabancı tüm TV kanalları, tümmedya tüm haberler sadece Covid-19 bahsediyor. Delta varyantıbitiyor hafifliyor, arkasından Omikron haberleri geliyor. Her nekadar küresel yanlış politikalar uygulansa, geç ve eksik kararlarverilse de, olumsuz yorumlar yapılsa da, bütün dünyada eğrisidoğrusuna şans eseri denk düşen oluşumlar yaşıyoruz. Salgınher yere, her yönetime, her ülkeye ayar veriyor, olması gerekenyöne karar vericileri zorla itiyor. Toplu taşıma araçlarınıkullananlar azalıyor, insanlar evinden çıkmıyor, sağlıkihtiyaçlarını doktor randevularını erteliyor, mecburi dışarıyaçıkışları kendi otomobili ile yapıyor, yollar trafik karmaşasıiçinde kalıyor.Yeninesil F35 savaş uçaklarının, S400 füzelerin, büyük uçakgemilerinin sert gücüne artık gerek kalmadı. Salgın korkusundanihalelere ödemeler ertelendi. Kısıtlı kaynaklar hızla şehirhastanelerine yönlendirildi, yarım kalmış hastane inşaatlarınakaynak sağlandı, yapım hızlandırıldı. İstanbul AnadoluBaşıbüyük ve Avrupa yakasında Başakşehir Şehir hastanelerihızla açıldı. Ankara Bilkent Şehir hastanesi pandemi konusundauzman merkez oldu. Hacettepe Ankara TIP İbniSina hastaneleri tedavikonusunda uzmanlaştılar. Yerli üretim ICU (intensive care units)yoğun bakım üniteleri, tıbbi vantilatör seri imalatı hızlandı,yeni hastanelerin ihtiyacı olan sağlık personeli eski hastaneleringenç kadrolarından alındı, aile hekimleri ve taşra hekimlerigörevlendirildi, tüm illerde "şehir hastanesi"inşaatlarına parasal destek verildi. Haftasonu sokağa çıkmayasağı ve yoğun etkin aşılama ile zaman içinde enfeksiyonyayılımı hızı biraz kesildi. Genç nüfusun sürü bağışıklığıavantajı devreye girdi. Aşı karşıtları hala var, doğru- yanlışdemek için herhalde vakit daha erken. Aşının başka ihtilatlaryapma olasılıkları henüz belirginleşmedi. Üreticiler bile kesingaranti veremiyorlar. Aşı olmadan önce risk benimdir, kağıtlarıimzalatıyorlar. Biontech aşı ile pandemi yayımı görünürölçüde azaldı. Vakalar büyük oranda aşı olmayanlar arasındagörülmeye başlandı. Korunma, maske, hijyen, mesafe önlemlerietkili oldu.***Birara tüm ülkelerde kara sınırları kapatıldı. Omikron varyantıtehlikesine karşı Güney Afrika ülkelerine geliş gidiş seyahatyasaklandı. Havalimanlarındaki önlemler artırıldı. Güneydekigöçmen kamplarındaki salgın, göçmenleri gönüllü olarak hızlaSuriye’ye geri dönmeye zorladı. Sınırlarımızıkapatmak çok önemli bir karardı. Özellikle İran, Irak, Suriyesınırları salgının durdurulması açısından çok önemliydi.İran ve Ortadoğu üstünden enfekte olan insanların yurdumuzagirişi çok tehlikeli idi. Öte yandan salgının komşularımızRusya, Bulgaristan, Yunanistan, Gürcistan içinde de arttığınıduyuyoruz. Yaz döneminde sınırlar havalimanları biraz serbestkaldı, ancak pandemi hız kesmedi. Yaz aylarında açık havadabulunmak mesafe önlemini etkinleştirdi.ABD'ninsalgına hazırlıksızlığı tüm sistemi salladı. İngiltere'deBaşbakan Boris Johnson, Fransız başkanı Macron, Alman ŞansölyeAngela Merkel, Amerikan eski başkanı Trump, hatta başkan Putin,bizim siyasetçiler ara ara 14 gün karantinaya alındılar.Siyasetçilerin korona virüsten korunmaları çok zor.Rusya durumun ciddiyetini yeni yeni anlıyor, öğreniyor. Korona,Vatikan'in ve diğer din kurumlarının kırılmaz inadını bileyendi. Almanya'da kiliseler, katedraller, sinagoglar, camiler ara araibadete kapandı. Kış döneminde kapalı ortamlarda yine bir aradabulunma önlemleri başlayacak. Konser salonları, operalar şimdilikaçık, sinemaların çoğu kapandı. TV Netflix benzeri ortamlardaha popüler oldu.Saudi’ler haç ve umre programlarını hepten iptal ettiler. 2022 yılında dakimseyi kutsal mekanlara almıyorlar. Kadın sağlık personeliihtiyacı yüzünden kapalı çarşaf zorunluluğunu kaldırdılar. Almanya'daAngela Merkel akademisyen hassasiyeti ile Almanya’daki salgınıkontrol altına aldı. Almanya Robert Koch Enstitüsünün salgıntahmin raporunu ciddiye alan ve gerekli önlemleri uygulayanAlmanya'da kayıp sayısı göreceli diğer ülkelerden az. Ancakorda da vaka sayısı 2021 yılı sonunda artışa geçti. Sağlıkkonularında gerekli yatırımları yapan, acil kapasitesi yüksekcihazları hazırolan Almanya salgın kurallarını bu yılbaşı yılbaşında tekrar sertleştirdi.Dünyadapetrol fiyatları varil başına salgın öncesi 20 ABD dolara kadardüştü, sonra bugünlerde 80-90 ABD dolara çıktı. Doğalgazfiyatlarında büyük artışlar oldu. Kömür üretimi şartlarıdeğişti. Artık yeraltı madenlerinden yerli kömür öyle kolayçıkarılamayacak. Sadece sınırlı kapsamda mekanize insansızyeraltı madenleri çalışabilir. Termik santraller ilerde heptenatıl kalacak. İnsan gücü istemeyen rüzgar güneş, hidrokaynaklar önem kazanacak. Covid-19 sonrası tümüyle yenilenebilirenerji odaklı kaynaklara döneceğiz. Yatırımlar hızlayenilenebilir enerji santrallerine akacak.GOP 2021Glaskow toplantıları fosil yakıtlardan dönüşü tekrar ortayakoydu. Fosil yakıtlı termik santral yatırımları zaman içindeazalacak. Yenilenebilir enerji yatırımları artacak. Küreselısınma +1.5C ile sınırlandırılmaya çalışılacak. GOP 21toplantılarına siyasetçilerin ve meşhurların kendi özel jetleriile gelmeleri epey eleştiri aldı.Avrupalılartatil rezervasyonlarını azalttılar, erken rezervasyon geriödemeleri otel uçak firmalarını iflasa götürdü. Lokantalarkafeler barlar kapalı mekanlar kontrollü açıldı, kışa girerkentekrar kapandı açılması uzun zaman alacak. Açıldıktan sonrabile herhalde uzun zaman kimseler gitmeyecek. Uçaklar sadece aciltahliye ve sağlık malzemesi taşımalar için kullanılmayabaşlandı. Şehirlerarası yolcu taşımacılığı azaldı,karayollarında sadece yiyecek kamyonları çalışıyor. Bu salgıntekrarlayan mutasyonlarla herhalde 3-4 yıl sürecek, sonunda "yeninormal" dünya bambaşka olacak, içe dönük kapalı yaşamayaalışkın yeni alışkanlıklar edineceğiz.Covid-19salgın süreci devam ediyor. Evde kapalı kalma durumu (lockdown) buyılbaşında bütün dünyada tekrar başladı. İyimser siyasiaçıklamalar var ama gerçekçi akademik yorumlar bu sürecin uzunsüre devam edeceğini, hafiflese bile her yıl mütasyon görmüşyeni dalgalarla beraber süreceğini söylüyor. 1918 İspanyolgribi aynı şekilde tekrarlayan mutasyonlarla 1919-1920 yıllarındadaha sert sürmüştü. 1919 dalga mütasyon daha çok can almıştı. ***Salgınınvarlığı hiçbir konvansiyonel savaş silahının gücünebenzemiyor. Covid-19 salgın sürecinde Amerika'nın ağır üstünyeni modern silah gücünün hiç bir anlamı kalmadı. İtalya,İspanya, İngiltere hiç iyi değil. Salgından kurtulmaları epeyzaman alacak. Otoparkta bekleyen lüks otomobiller, yerindenkalkmayan özel uçaklar, boş duran kullanılmayan özel villalar,gereksiz korumalar, bütün bunların hiçbir anlamı yok. Hiçbirsilah kullanmadan tüm ülkeler virüs'e yenildi, sinemalar konsersalonları kapalı, sokaklar caddeler bomboş ortalıkta kimseleryok. Covid-19sürecinde küresel ortamda felç olan iç-dış sosyal politikalarıyeniden gözden geçirmekte fayda var. Covid-19 sonrası yeni normaldünya ilişkilerini yeniden çizmek lazım. Covid-19 sonrasıdünya şimdiden ön göremeyeceğimiz yepyeni bir başka düzenolacak. Bütünbatılı ülkelerde 2020-2021 yıllarında elektrik üretimi vetüketiminde azalmalar oldu. Bizde ise 2021 içinde, bir önceki yılagöre enerji üretiminde çok az değişim olduğu açıklandı.Elektrik üretimimiz 300+ milyar kwsaat, kurulu gücümüz 2021 yılıiçinde 95+GWe, peak (en çok) Ağustos ayı içinde enerjiçekişimizin 52+GWe açıklanması bekleniyor. 2021 sonu itibariile DoğalGaz tüketimimiz 50+ bcm (milyar Sm3), Linyit üretimimiz50+ milyon metrik ton, taş kömürü 2 milyon metrik ton, ithalkömür dış alımlarımız 30 milyon metrik ton olarakgerçekleşecek. Gerçek rakamlar 2022 yılı içinde netleşecek.Covid-19 sürecinde üretim faaliyetlerinin göreceli azalması,elektrik talebini azalttı. Otoyollarda uzun yolculuklara çıkmadık-çıkamadık. Çoğu emekli gittiği deniz kıyısındaki yazlığındaveya memleketindeki köy evinde kışı geçirmeyi tercih etti. Sobakurdu, klima çalıştırdı, doğalgaz varsa kombi bağlattı. Büyükşehirlerdeki evler boş kaldı. Otomobiller kapı önünde parkyerlerinde aylarca bekledi. Petrol benzin tüketimi azaldı. Ekonomikkriz dolayısıyla benzin fiyatları hiç durmadan arttı. Dahafazla elektrik üretimi ihtiyacı Covid-19 salgını yüzündengeçtiğimiz 2021 yılında görülmedi. Ortada durağan elektriküretim, yatırım, ve çok az yenileme rehab faaliyeti gözlüyoruz.Özelleştirme ile özel şirketlere geçen santrallerde yeniyatırım, çevre ekipmanları ESP- FGD rehab yatırımlarıyapılıyor ama ne derece etkin olacak şüpheli görünüyor. Termiksantral sahibi üreticiler 2.5 yıllık yeni muafiyeti parlamentodangeçirme sağladılar ama çevrecilerden büyük tepki aldılar,tasarı veto aldı. 2019 yılsonu itibari ile çevre ekipmanlarınıerteleyen termik santraller mühürlendi. Bir süre çalışmazoldular. 2021yılı içinde çevre ekipmanları yenileme çalışmaları yapıldı,ancak yapılan harcamalar ne derece etkin oldu şüphelerimiz var.150-210 MWe aralığında bir termik santral ünitesininelektrofiltre yenilenmesi için 5-6 milyon ABD Dolar, bir yeni FGDünitesi yapımı için en az 20-25 milyon ABD dolar harcama yapmakgerek. Harcamalara bakıyoruz, bu rakamlara ulaşmıyor. Az harcamaile etkin ekipman yenilenmesi bize pek akılcı ciddi etkin gelmiyor.Termiksantrallerin çevre yatırımlarında muafiyet uzatması zaten baştanberi bizce doğru değidil. Bir an önce eski termik santrallerin çevre ekipmanları yatırımları yapılmalıydı. Uluslararasıpiyasalarda artık termik santrallere finansman yok. Yeni termiksantral yatırımı yapmaya imkan yok, büyük kapasiteli ekipmansatışı yok, yedek parça üretimi yok. ***Geçtiğimizyıl proje finansmanlarında ciddi tıkanmalar görüyoruz.Uluslararası Kredi Derecelendirme kuruluşlarının son raporlarınagöre "Yatırım yapılabilir ülke" konumunda olduğumuzusöylemek zor. Değerlendirme kuruluşları, olumsuz değerlendirmeyapmak yerine, böyle durumlarda zor coğrafyalar için değerlendirmeyapmayı hepten bırakıyorlar. Yeni ABD başkanı Joe Biden yönetimipara politikalar Trump dönemini aynen takip ediyor. Yeni HazineBakanı Janet Yellen eski dönemin para politikalarını aynen devamediyor, ABD FED faizlerinin yükselmesi öngörülebilir, 2022 yılıiçinde 3er aylık yenilemelerle 25bp artışları eklenince, sıcakpara tüm dünyadan emilip ABD piyasasına yönlenelecek.Petrolvaril fiyatı geçtiğimiz yıl içinde 70-80-90ABD$ bandındaoynadı. Doğu Akdeniz gazı var ama nasıl taşınacağı henüzdaha kağıt üstünde duruyor. Çözüm için en az 4-5 yıl, belki10-yıl ister. Rus doğal gazı bizim için çok pahalı, 1000m3 bize310-320 ABD Dolarına geliyor. Karadeniz altından gelen TürkAkımıdoğalgaz boru hattı inşaa edildi bitti ama arkasından ABDyaptırımına maruz oldu, bize gelen 30 milyar BCM gaz Avrupa'yasatılamıyor. Bizim de ödeyecek ne paramız ne de kapasitemiz var.Karadenizde doğalgaz bulundu haberleri çıktı. İspatlanmışrezervin 400+ BCM olduğu açıklandı. Kullanmaya başladıktansonra bize en fazla sekiz yıl yeter. Bu rakamın çok uzun süre içtalebi karşılama durumu yok. Denizaltı boru hattı yapmak, üretimplatformları kurmak, için ciddi yatırımlar başladı, paralarayrıldı, alımlar yapıldı.Yenikombine çevrim santralleri, santral yenilemeleri devreye girdi.Ancak herhangi bir sebepten Rus gazı bir şekilde hepten kesilirsene olur? Ciddi bir gaz tedarik riskimiz var. Türk Akımı devreyegirdi, bize ne miktar verilecek belli değil. Alman sınırında Rusgazının fiyatı 1-MMBTU için 9.50$'dan 5.00$'a indi. ABD içindefiyat 1-MMBTU için 2.50$ civarında. ABD kayaçgazı miktarınınartmasının ve Alman yenilenebilir enerji teşviklerinin enerjifiyatların paçal olarak ucuzlatmasının bunda payı var. Yüksekpetrol fiyatına bağlı olarak Rus doğalgazında genel olarak artış yapılması beklentisi var. Bizim tarafta fiyat konusundason tüketiciye ulaşan büyük değişiklikler var. Alımda toptanfiyatlarda artış var, ama son kullanıcı fiyatlarında durum 2023seçim öncesi politikalara bağlı.Enerjipiyasasında yeniden borç yapılandırması yapıldı, yapılacak.Santral mülkiyetlerinde özelden özel mülkiyete el değiştirmeler tekrar olabilir. 2021 sonu büyümemiz en iyimser durağan olmasıbekleniyor, 2023 seçimlerine endeksli iyimser kamu tahminleri dahayüksek. Siyasiler, enerji yatırımlarının, büyüme oranındandaha fazla oranda artması gereğine inanıyorlar. Kamuharcamalarını karşılayacak gelirleri bulmak kolay değil. ETKB veEPDK, yeni elektrik üretim santrallerinin devreye girmesindekolaylıklar gösteriyorlar. Eskiden test deneme kontrol geçicikabul işlemleri ciddi ve uzun sürede yapılırken, şimdilerde çokçabuk yapılmaya başlandı. EPDK uzun süre enerji piyasasındanlisans ücreti altında para çekti. Bina aldı, harcamalar yaptı.Ancak piyasanın masrafları kaldıracak daha fazla para ödeyecekmecali kalmadı.***İşletmeyegiren yerli kömür yakan ucuz termik santrallerde refrakterbozulmaları, ekipman ve I&C sistem, senkron arıza duyumlarıgeliyor. Emre amadelik düşük seyrediyor. CFB (DönüşümlüAkışkan Yatak) tasarımlar bizim yerli linyite uyumlu çalışmıyor.Konya Ilgın, Tufanbeyli, Elbistan, Kangal bölgesinde çok su (çoknem) ihtiva eden yerli kömür, CFB yanma odasında yanmıyor,devamlı yanabilmesi için devamlı yardımcı sıvı yakıtkullanmak gerekiyor. Kömür yanma odasına kışın buz yazın çamurolarak giriyor. Ön ısıtma ile yerli kömür içindeki suyunazaltılması lazım. Torba filtreler yetmiyor ESP (elektro statikpresipitatör toz tutucular) ekleniyor. Afşin-B benzeri "indirectfiring pulverized coal combustion" ön ısıtmalı dolaylıpülverize kömür yakma tasarımı bizim yerli linyit kömürleriiçin daha uyumlu görünüyor.BatıAnadolu yerli linyit kömürlerinde çok fazla kül oranı var, suyuazaltmak için ön ısıtma gerek, çok kül yanma odası sonrasıbaca kanallarını tıkıyor, çok kül çok cüruf çıkıyor, külütutmak Kükürt tutmak için çok büyük torba filtre ESP FGD gerek,bunları kül barajına taşımak için büyük su pompaları gerek,büyük kül barajı gerek. ***AfşinElbistan-B santralinin arızalı üniteleri onarıldı devreye girdi.Çalışan ünitelerin emre-amadeliği henüz tam istenen seviyededeğil. Çöllolar sahası, heyelan dolayisiyle hala kapalı.Kışlaköy kömür sahasından, ve diğer kömür alanlarındançoğu kamyon taşımasıyla gelen yerli açık ocak kömür busistemi daha ne kadar götürecek? Afşin Elbistan'daki diğer yenitermik santral yatırımları için istekli pek kalmadı, ortadaciddi yatırımcı yok. UzakDoğu Finansman gurupları pandemi veyüksek yakıt fiyatları yüzünden beklemede, yeni yatırımlariçin hiç aceleleri yok. Değeri çok düşmüş eski tesislerisatın almak için durum değerlendiriyorlar.İthalkömür santral yatırım projelerinde başlananlar bitecek, ancaksiyasi irade cari açığı artıran ve olumsuz etkileyen ithal kömürkullanımına net tavır koydu. Bundan sonra ithal kömür yatırımıtavsiye edilmiyor. İthal kömürün uluslararası spot piyasadafiyatı (Güney Afrika, Kolombia, Avustralya) metrik ton başına çokyükseldi.Güneydoğu'dayeni enerji yatırımları yok. Bölge enerji - elektrik emiyor,kullanıyor, fakat insanlarımız fatura parasını ödemiyor. Kayıpkaçak çok. Güvenlik için daha çok para harcamak yerine sorunlarıdiyalog ile çözme imkanlarını araştırmak daha akılcı olacak,deriz.YEKDEMuygulaması ile yenilenebilir enerji piyasasına belli öğretilergeldi. Şirketler ne yapacaklarını iyi öğrendiler, hidro, güneş,rüzgar yatırımları yoluna girdi. Yenilenebilir santrallerde birimelektrik üretim maliyetleri azalmaya başladı. Bunlar ensevindirici haberler, yerli imalat imkanları artıyor. Güneşihtisas bölgelerinin faaliyete geçmesi ile üç haneli GES kurulugüçlerine ulaşılabilir. Her biri 1000 MWe kapasiteli RES ve YEKAGES3 yatırımlarının devreye girmesini bekliyoruz. YEKDEM bizcegereksiz bir teşviktir. Bizce her türlü zorlama teşvikgereksizdir, yanlıştır, çünkü teşvikleri gerçek ihtiyacıolanlar alamaz, siyasi karar merkezlerine yakın olanlar daha kolayalır.Nükleeriçin "Sinop Japon projesi iptal edildi", haberleri çıktı,sonra yalanlandı. Akkuyu için yerinde inşaat çalışması devamediyor. Nükleer enerjide satınalma garantili uzun dönemli yüksekfiyat artışları piyasalara ciddi endişeler veriyor. Çevreekipmanlarına, temiz kömür teknolojilerine daha fazla yatırımgerekecek. Yakın gelecekte tüm dünyada kömürden tamamen kaçış,fosil yakıtlı santral yatırımlarında tümden finansman kesilmesisöz konusu olacak. Enerji stratejilerinin kritik hedefi ekonomik büyüme olurken,verimliliği artırmak, talep artışını azaltmak veya sabit tutmakgerek. Şu sıralar göreceli olarak arz fazlamız var ama bu durum uzunsürmez. Ayrıcaarz fazlamızın çoğu üretimi devamlı olmayan güneş rüzgarsantrallerinden geliyor, bu santraller 7/24 emre amade değiller.Yenilenebilir enerji kaynakları yılda ancak 2000-3000 saatçalışabiliyorlar. Rüzgar- güneş- su varsa enerji var, yoksayok. Çoğu zaman yok. Yani 98 bin MWe kurulu gücün emre amadeliğiancak 50 bin MWe.Zorgünler gelir geçer, her zaman iyimser olun. Yeni yılınız kutluolsun. ---HalukDireskeneli, ODTÜ Makina Mühendisliği 1973 mezunu olup,mezuniyetinden itibaren, kamu, özel sektör ve ABD – Türk yabancıortaklıklarda (B&W, CSWI, AEP, Entergy) ağırlıklı olaraktermik santral temel/ detay tasarım, imalat, pazarlama, teklif,satış ve proje yönetimi konularında çalışmış, bugüne kadartermik santral tasarım yazılımları konusunda yerli piyasaya,mühendislik firmalarına, yatırımcılara ve üniversiteleredanışmanlık vermiştir. MMO ve ODTÜ Mezunları Derneği Enerjikomisyonları üyesidir. Büyükada29 Kasım 2021