Kömürsüz kömür santrali

Kömürsüz kömür santrali Yatırım kime yapılır? Cevabı aslında çok basit. Yatırım, verdiğiniz parayı çoğaltan kişiye, şirkete, projeye yapılır. Verdiğiniz parayı batıracak, harcayacak, küçültecek, batıracak kişiye, şirkete, veya projeye yapılmaz. Bugün kömür yakan termik santraline para yatırır mısınız? Devamlı para emen, karşılığında verdiğiniz parayı büyütmeyen bir termik santrale yatırım yapılır mı? Çoğu termik santral halen ilave fueloil yakıt desteği ile çalışıyor. Çoğunun çevre ekipmanları yatırımı etkinliği belirsiz. Çoğunun kömür havzasında kömür kalmadı. Yatağan kömür rezervi bitti, Soma Deniş, Kangal, Kışlaköy, Tunçbilek kömür rezervleri azaldı. Çoğu termik santral ekonomik ömrünü çoktan doldurdu. Buralarda kömür kalmadı. Ürettikleri elektrik piyasa ortalamalarına göre pahalı. Ancak kapasite mekanizması desteği ile fiyatlar ayakta durabiliyor. Çoğunun artık kapatılması ve hurda olarak satılması lazım. Günümüzde çalışan en iyi termik santrallerden biri hatta birincisi bence Afşin Elbistan-B 'dir. Bu santrale para yatırır mısınız? Afşin Elbistan -B santralinin toz filtreleri yeterli büyük ve güzel çalışıyor. Baca gazı kükürtsüzleştirme ekipmanları var ve onlarda güzel çalışıyor. Kömür susuzlaştırma teknolojisi var. Kömür kurutuluyor ve kalorifik değerli yükseltiliyor, sonra yanma odasında yakılıyor. İlave yakıt ihtiyacı az. Afşin Elbistan -B santralinin eksikliği, burda kömür yok, eskiden vardı şimdi yok. Yanında çalışan Çöllolar kömür sahasında heyelan oldu, kömür sahası kapandı. Saha artık kömür besleyemiyor. Kömür daha uzaktaki Kışlaköy sahasından, veya çoğu kez başka kömür sahalarından buraya çok pahalıya taşınıyor. Yani ortada kömürü olmayan bir termik santral var. Bu santralin kül barajı yok, çıkan külü stoklayacak yeri yok. Çöllolar santralinden kömür alınacak ve yerine santralden çıkan kül depolanacaktı. Çöllolar kömür sahası heyelan yüzünden kapanınca çıkan kül elde kaldı, konacak depolanacak yer yok, olması yapılması gereken kül barajı da ortada yok. Bu santral kömür sahası üstünde, iletim hatları yine kömür sahası üstünde, altındaki kömürü çıkarmak imkansız. Çöllolar sahasının işletmeye açılması lazım. Heyelan olmamış tarafından başlayarak sahanın devreye girmesi lazım. Eğer bunlar yapılamıyorsa, B santralinin kapatılması hurda olarak satılması lazım. İthal kömür termik santraline yatırım yaparmısınız? İthal kömürün fiyatı uluslararası piyasalarda belirlenir. Herşey yolunda giderse, ekonomi iyi ise, fiyatlar düşüktür. Ortalama 6000 kcal/kg alt ısıl değeri olan yüksek kalorifik değerde Güney Afrika veya Avustralya kömürünün metrik ton başına fiyatı yaklaşık 60 Abd doları altına inerse milyon BTU fiyatı makul rekabetçi seviyede olur ve santral elektrik üretim kw-saat fiyatı satar. Bu durum kumar gibidir, iyi yatırımcı kumar oynamaz. Sadece kapasite mekanizması desteği ile çalışacak termik santral yatırımına para yatırılmaz. Bu yüzden ithal kömür santrali yatırımları yavaş yavaş birer birer iptal ediliyorlar. Hazır işleyen santrali satın almak çalışmadan kazanmak gibidir. Santrali kurmayan değerini bilmez. Sadece para kazanmaya bakar. Çevre ekipmanlarına yapması gereken yatırımları geciktirir, iyi elemanlara iyi ücret vermez elinden kaçırır. Nasılsa eline geçmiş olan santralin değerini bilmez, kullanır harcar bitirir, değerini düşürür. Elektrik üretimi pahalıya çıkar, devamlı kapasite mekanizması uygulaması ile kesintisiz taze para girişi gerekir. Elbistan kömürünün yarısı su, kalanı kül, yanıcı madde çok az. Kömür değil sanki siyah renkli kar topu. Kalorifik değeri yani alt ısıl değeri 500-1000 kcal/kg. Böyle bir kömür için dünyanın hiçbir yerinde milyar dolar yatırım ile termik santral yapılmaz. Başlarken bu kömüre uygun teknoloji de yoktu, ama kimse fark etmedi. Kim bizim kamu karar vericilerini ikna etmiş ise iyi etmiş. Bugün zar zor çalışan iki santralimiz var. Birinin kömür sahası küçüldü, diğerinde heyelan oldu çalışmıyor. Bütün bunların karşılığında yurdumuzun en büyük üçüncü tarım ovasını yok ettik. Elbistan ovasında bugün hala tarım yapılmaya devam ediyor olsaydı çok büyük miktarda tarım ürünleri elde edecektik. Yenilenebilir enerji kaynakları aynen çocuğunuza yaptığınız eğitim yatırımına benzer. Rüzgar güneş küçük hidro kaynaklarına aynı çocuğunuza yaptığınız eğitim yatırımı gibi para yatırın, çevreyi kirletmezsiniz, geri dönüşü iyidir. Pişman olmazsınız. Üç kuruşluk mal hizmet ürün hatta yazılım için kırk kere pazarlık eden yurdum insanı, cebinden milyar dolar giden koca iki santralin yapım kararı için ses çıkarmadı. Yurdum insanı termik teknik detaylarını bilemezdi, onların yerine karar veren kamu karar vericileri üç beş yurtdışı seyahati uğruna bu yanlış kararlara imza attılar, onay verdiler. Piyasanın yeni zenginleri, kerameti kendinden menkul danışmanların aklı ile verimsiz geleceği olmayan termik santrallere yatırım yapıyorlar. Çoğu yanlış, bitmiş, tükenmiş eski termik santrallerin büyüme kapasitesi yok, geri dönüş kapasitesi yok. Elektrik pahalıya üretiliyor, hiç durmadan kapasite mekanizması ile ek para subvansiyonu istiyorlar. Durumları kara delik, dipsiz kuyu. Bu yatırımlar boşuna yapılıyor. Eski Termik santrallere yeni yatırım için bugün kimse gönüllü olmuyor. Kimse para harcamak istemiyor. Herkes sadece nakit girişine odaklanıyor. Sonradan yapılan çevre ekipmanları uyumlu değil. Çoğu ekipman yeterli çalışmıyor. Bu durumda eski termik santraller çalışabilecekleri sürece çalışacaklar, sonra kapanacaklar. Başka yapılabilecek yeni birşey yok. Dünyanın her yerinde durum böyle. Büyükada, 16 Temmuz 2021