Değerli
Okurlarım,
Yatağan
Termik Santrali ile Güney Ege Linyitleri İşletmesi (GELİ)
tarafından kullanılan taşınmazların, özelleştirme ihalesinin
nihai pazarlık görüşmesi 12- Haziran 2014 günü saat 16:30'da
yapıldı. Yeniköy Yatağan Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş.’ye
ait;
Yatağan Termik Santrali,
Güney
Ege Linyitleri İşletmesi (GELİ) tarafından kullanılan
taşınırlar,
Yatağan
Termik Santrali tarafından kullanılan taşınmazlar,
GELİ’nin
üzerinde bulunduğu taşınmazlar ve
GELİ
tarafından kullanılan taşınmazların “Varlık Satışı”
yöntemi ile,
ilgili
Maden Ruhsatları ve bu Ruhsatların kapsadığı Maden Sahalarının
“İşletme
Hakkının Verilmesi” yöntemi ile bir bütün halinde özelleştirme
ihalesinin nihai pazarlık görüşmesi böylece tamamlandı.
Özelleştirme
İdaresi Başkanlığı tarafından açılan Yatağan termik santrali
için açılan ihaleyi 12-Haziran 2014 günü yapılan nihai açık
pazarlık aşamasına en yüksek teklifi veren firma Elsan Elektrik,
verdiği 1.091 milyar ABD dolar son fiyat ile kazandı.
Muğla
ilimiz içindeki Linyit Havzamızda halen linyit kömürü ile
çalışan kayda değer üç ayrı termik santral vardır. Yatağan,
Yeniköy ve Kemerköy Termik Santralleri Muğla ilimiz sınırları
içinde inşaa edilmişlerdir. Yeniköy ve Kemerköy daha önce
özelleşti. Yatağan termik santralinin özet teknik bilgileri
şöyledir;
Yatağan
Termik Santrali; 3 Ünite
Santral
Kapasitesi: 3x 210 MWe (4,095 milyar kwh/ yıl)
Yüklenici
Firma: Polonya Elektrim Zamech Dolmel Rafako ve Yerli Ortağı
Ünitelerin
Ticari İşletmeye Alınma Tarihleri; 1982- 1983-1984
Kullanılan
Ana Yakıt, Açık işletmede üretilen yerel linyit 2100 kcal/kg
LHV
Buhar
kazanı tasarım parametreleri 660 t/h MCR,139bar/540C
Tam
Yükte Günlük Ana Yakıt ihtiyacı: 16,500 ton
Yıllık
Ana Yakıt ihtiyacı: 4,500,000 ton
Linyit
karakteristikleri: Kül %20, Nem %36, Kükürt % 1.9
Termik
santralin ana yakıtı, düşük kalorifik değerde açık işletme
ile üretilen Muğla Havzası Linyit kömürdür. Santrali besleyen
açık ocak kömür sahalarının toplam kalan rezervi yaklaşık 26
milyon ton'dur. Santrali sadece 6-8 yıl daha besleyecek rezerv vardır.
Yatağan
termik santrali, madenağzı yakınındadır, santrale yerli linyit
açık ocak kömür geliş fiyatı metrik ton başına 40 TL, veya
2.50 US Dolar/MMBtu olmaktadır. Ancak açık işletmede kömür
tükenmeye yakındır. Mekanize çalışacak kapalı işletmeye geçme
gereği vardır. Kapalı işletmede toplam 73 milyon ton rezerv
vardır. Bunlar Taşkesik 38m ton, Turgut 29m ton, Eskihisar 6m ton
kapalı sahalarıdır.
Kazanda
gerçekleşen yanma olayı sonucunda kül ve atık gaz açığa
çıkmaktadır. Açığa çıkan atık gaz, elektro filter
(electrostatic precipitator, E/P) adı verilen kül tutucu sistemden
geçirilerek atmosfere atılır. E/P'lerin başta küçük ve
yetersiz tasarımı sonucu uzun yıllar çevre hava kirliliği hat
safhada idi. Varlık satışı öncesinde rehab programıyla
ünitelere daha büyük yeni E/P'ler konmuştur. Baca emisyonlarının
son Avrupa Normlarına uyumluluğu tekrar kontrol edilmelidir.
Kamu
ve özelleşen termik santraller için 2018'e kadar çevre normlarına
uyum muafiyeti, AYM tarafından kaldırılmıştır. Uyum konusuna
çok dikkat etmek gerekir.
Kullanılan
linyitte Kükürt oranı çok yüksek olduğu için termik
santrallere BacaGazı Kükürtsüzleştirme (Flue Gas
Desulphurisation, FGD) sistemi gerekmektedir. Yatağan (2007)
santraline uygun kapasitelerde Baca Gazı Kükürtsüzleştirme
tesisleri yapılmıştır, ancak her birinin mevcut geçerli Avrupa
emisyon normlarına uygunluğu tekrar kontrol edilmelidir.
Santralin
kül barajı dolmuştur, eski kül barajının üstü tarım toprağı
ile örtülüp, üstlerinde tarım yapılabilir. Orman içine
kontrolsüz yayılan kül barajı engellenmeli, yeni kül barajı
yatırımı acilen yapılmalıdır.
Hızlı,
etkin ve kısa sürede yapılacak rehabilitasyon ile Yatağan termik
santrali kapasite kullanım oranları ve emre amadelikleri daha
yüksek olabilir. Yıl içinde rutin/ normal programlı bakım
yapılmaktadır. Çok sık meydana gelen, buhar boru patlamalarını
en aza indirebilmek için emniyet valflerinin programlı bakımları
yapılmalı, eskiyen/ çalışmayan emniyet valfleri, iyi kalite kısa
süreli cevap verebilen yenileriyle değiştirilmeli, bu alımlar
için yeterli sarf bütçesi her zaman ayrılmalıdır.
Yörede
bulunduğumuz sürelerde yaptığımız termik santral
ziyaretlerinde, Kurum Üfleyicilerin yetersiz sayıda olduğunu ve
her vardiyada düzenli olarak kullanılamadığını gözlemledik.
Kullanılan
kömürün elementer analizinin sonucu, daha çok sayıda kurum
üfleme monte edilmesi, daha sık ve her vardiyada düzenli kurum
üfleme yapılması şarttır.
Yatağan
Santralinde büyük miktarda taze su isteyen mevcut santral soğutma
sistemlerinin aşırı su kullanımı, çevre tarım insanının
barajlardaki tarım amaçlı su ihtiyacını tehdit etmektedir.
Yatağan'da mevcut soğutma sistemi yenilenmeli, ilerde cebri hava
soğutmalı soğutma kuleleri kullanımı ciddi olarak
düşünülmelidir. Santral,
30-yıllık normal kullanım süresini doldurmuştur. Santralin
randımanı düşük, emreamadeliği de düşüktür. Santrali
kesintisiz çalıştırmak zordur. Ciddi rehabilitasyon programı ve
harcaması yapılması lazımdır. Bizce en doğrusu, kısa zaman
içinde tümüyle sökmek, ve yerine yeni teknolojiye uygun yeni
termik santraller yapmaktır.
Eğer
yeni bir enerji yatırımı yapılacak ise, 6446 sayılı Enerji
Piyasası kanuna uygun olarak yatırım ön lisansı, yatırım
lisansı ve üretim lisansının alınması zorunludur. Lisansların
alınması için 24-36 ay bir süre lazımdır. Lisans alımı
bitimine kadar üretime devam etmek, nakit girdisini sağlamak
gerekir. Bu yeni yatırım durumları, hem finansal risk, hem de daha
çok yatırım fırsatı, daha çok kazanç anlamına gelir.
Proje
finansmanı her zaman zordur. Finansman sorunlarını aşan
yatırımcı, mülkiyetini tümüyle üstlendiği yerlerde istediği
yeni enerji yatırımları yapabilir. Santralde iletim hattı hazır.
Yüksek gerilim şalt tesisi hazır. Yer müsait.
Her
yeni yatırım
çevre halkına istihdam yaratmalı, çevreye saygılı olmalı,
çevre kirliliği, çalışma emniyeti konularında hassas
davranmalıdır. Umarız- bekleriz özelleştirme toplum yararına
olur, umarız yeni gelen yatırımcılar, yatırdıkları parayı
makul sürede geri alırken, santrallerde gerekli rehabilitasyonları
gecikmeden yaparlar, içinden çıktığı toplumun istihdam,
emniyetli çalışma ve çevre hassasiyetlerine çok dikkat ederler.
Haluk
Direskeneli, ODTÜ Makina Mühendisliği 1973 mezunu olup,
mezuniyetinden itibaren, kamu, özel sektör ve ABD – Türk yabancı
ortaklıklarda (B&W, CSWI, AEP, Entergy) ağırlıklı olarak
termik santral temel/ detay tasarım, imalat, pazarlama, teklif,
satış ve proje yönetimi konularında çalışmış, bugüne kadar
termik santral tasarım yazılımları konusunda yerli piyasaya,
mühendislik firmalarına, yatırımcılara ve üniversitelere
danışmanlık vermiştir. MMO ve ODTÜ Mezunları Derneği Enerji
komisyonları üyesidir.
2014-06-12
No comments:
Post a Comment