12-Ağustos 2019 saat 18:00 Adanın Değerleri konferansı
Çelik Gülersoy Kültür Merkezi, Büyükada, çınar meydanı.
Facebook duyurusunda okuyunca "hiç kaçmaz bu konferans" diyerek erkenden mekana vardım. Kendime ön sıradan yer buldum. Büyükada belediye başkanımız Erdem Gül'de dinleyiciler arasındaydı. Konferansı Adalar kent konseyi düzenledi. Yaklaşık yetmiş (70) Adalı konferansı dinledi.
Konuşmacımız araştırmacı gazeteci Adalı Adil Bali Bey detaylı olarak Horoz reisin hayatını bizlere anlattı.
Horoz Reis (asıl ismi Berç Yekta Akdeniz) veya Dayday lakaplı bir eski Adalı balıkçı.
Kışın her saatte Adalarda acil deniz taşımacılığı- ana kıtaya hasta taşıma yapardı. Kışın balıkçılık yapardı. İlkokul üçüncü sınıfa kadar okumuş. Yazın başka teknelere bakım onarım boya yapardı. Çocuk yaşlarında Babasıyle balık tutmaya çıktığında elindeki horoz oyuncağını denize düşürmüş, aramışlar denizde bulamamışlar, balıkçı çocuğun ismi Horoz reis olarak kalmış. Teknesinin adı "Yetişen" idi.
Eski sepya fotoğrafları izledik. Ağları onarırken, balık tutarken. Akşam çarşıda Nanos'un kahvesinde (elektrik idaresinin yan tarafı) çay içerken. Hergün ciğer alır evinin evinde kedilerini beslerdi. Akşam eşi Mari teyzenin hazırladığı yemeği yerdi. Meyhanede arkadaşları ile zaman geçirdiği olurdu. Hanımları bundan rahatsızlık duyuyorlardı.
Doktor Yogo çiropulos (Turhan bey) hastalara bakar, gerekiyorsa Horoz reise haber verilir, hssta Horoz reis tarafından ana kıtaya motorla taşınırdı. Ana kıtaya hasta taşıyıp geri dönme süreci 24-48 saat sürüyordu.
Dr Yorgo Çiropulos'un Çocukları sonraları Atina'ya taşınmış, orda iş kurmuşlar. Çocuğu Taki, geri dönmüş şu anda Adada papaz olarak yaşıyor.
Dr. Yorgo Çiropulos kalp krizi geçirmiş, ancak maalesef ana kıtaya yetiştirilememiş.
Bisikletçi Maça (Mehmet Ataermen) bey oksijen kaynağı yapardı, hastaya gerekiyorsa oksijen tüpü ile oksijen verirlerdi. Bu üç insan Adalarda sivil toplum görevlisi olarak çalıştılar.
Horoz reisi önce bir akrep sokuyor, sonra sağlığı bozuluyor, 14 aralık 1978'de 58 yaşında kalp krizi nedeniyle vefat ediyor. Büyük bir cenaze töreni düzenleniyor. Çok sayıda tekne ile Kartal'dan Adalar'a Kumsal'a getirildi ve sonra Kınalı adada dini tören yapıldı, omuzlarda mezarlığa taşındı ve orda toprağa verildi.
Horoz reis ile ilkokulda aynı sınıfta okuyan Zuhal hanım toplantıya geldi. Horoz reis ilkokulda son sırada ders dinlermiş. Çocukluğundan itibaren Adalardan ana kıtaya hasta taşıma işini üstlenmiş.
Horoz reisi tanıyan sınıf arkadaşı, komşu hanım, balıkçı arkadaşı, onunla ve diğer balıkçılarla olan hatıralarını anlattılar. Adalar kent konseyine tavsiyeler yapıldı, Horoz reis parkı, heykeli düşünüldü. Adada iki ayrı yerde yaşadığı evlerin kapısına plaket koyalım, dendi.
Horoz reisin Kızkardeşinin kız torunları bugün Atina'da yaşıyorlar, oğlu Allen önce Arjantin'e gitti sonra Çin'e yerleşti.
Horoz reisi konferansta beraberce andık, iyiliklerle yadettik. Belgesel çalışmaları yapılıyor. Yardımcı olurlarsa yapımcılar çok memnun olacaklar. Adalar kent konseyi üstünden iletişim mümkün.
Konferans sonrası kurupasta çay ikramı yapıldı, daha sonra muhteşem ses lirik soprano Nesibe Özgü Turgay tarafından piyano eşliğinde türkçe tangolar konseri verildi.
Bu konferans serisi aynı mekanda iz bırakmış diğer Adalı isimler ile devam edecek.
Prinkipo (bugün Büyükada) ismi Miladtan önceden beri tüm Roma, Bizans, Osmanlı ve erken cumhuriyet döneminde bizim adamız için kullanılmış, sonra ne olmuşsa olmuş, devlet erkanı değişmesini gerekli görmüşler değiştirmişler, aslında bu mantıkla Ankara, Trabzon, Tarabya isimlerinin de değişmesi gerekirdi, onlar da Roma öncesi dönemden kalma isimler.
---
Haluk Direskeneli, ODTÜ Makina Mühendisliği 1973 mezunu olup, mezuniyetinden itibaren, kamu, özel sektör ve ABD – Türk yabancı ortaklıklarda (B&W, CSWI, AEP, Entergy) ağırlıklı olarak termik santral temel/ detay tasarım, imalat, pazarlama, teklif, satış ve proje yönetimi konularında çalışmış, bugüne kadar termik santral tasarım yazılımları konusunda yerli piyasaya, mühendislik firmalarına, yatırımcılara ve üniversitelere danışmanlık vermiştir. MMO ve ODTÜ Mezunları Derneği Enerji komisyonları üyesidir.
Prinkipo, 12-Ağustos 2019
