Tuesday, March 05, 2019

Berlin StaatsOper

Die Zauberflote, (sihirli flüt) Mozart, StaatsOper Berlin

Operanın adı "sihirli flüt", Mozart 1791 yılında bitirmiş, yıllar boyu Alman -Avusturya müzik kültürünün eşsiz eseri olmuş. StaatsOper Berlin operasında 3-Mart 2019 pazar gecesi 19:00'da yerinizi aldık. Konusu hoş bir aşk masalı olan iki perde eser bugüne kadar hep klasik sahnelemeyle seyirci önüne çıkmış. Bu defa Amerikalı sahne yönetmeni Yuvan Sharon'un gerçekleştirdiği farklı bir sahnelemeyle karşı karşıyayız. Sahnede kuklalar durumunda karakterler var. Tavandan inen iplerle hareket ediyorlar. Üç boyutlu uzayda dolaşıyorlar. Araya japon  sahne sanatlarından alıntılar esinlenmeler var. Ana erkek karakterlerden biri aslında tiyatro oyuncusu, arka planda söyleyen başka bir opera sanatçısı tarafından seslendiriliyor. Eser Almanca, sahne üstünde digital Almanca ve İngilizce yazılarla eser takip edilebiliyor.
Orkestra Şefi kadın Meksikalı, Alondra de la Parra. Daimi şef Daniel Barenbaum nedense orkestrayı yönetmekten son anda vazgeçmiş, yerine gelen bir sonraki şefin acil diz kemiğinden ameliyat olması gerekmiş.
Sonunda yeni Meksikalı kadın  şef Alondra de la Parra'yı bulmuşlar.
Şef Orkestraya hakim harika bir yönetim gösterdi. Koro aşağıda orkestra çukurunda arkada yer alıyor, oyun boyunca seslerini duyuyoruz, kendilerini görmüyoruz.
Birinci perde bitti, üst 3. Balkondan "boo" sesi duyduk. Sahnelenmeyi beyenmiyen bir seyirci  protesto ediyormuş, ifade özgürlüğü kapsamında  beğenmiyor ve tepkisini  böyle ortaya koyuyormuş. İkinci perdede kendisini görmedik, bırakıp gitti anlaşılan.
Opera idaresi  bu yeni sahnelenmeyi beğenmeyenler için eski klasik sahnelenmeyi  repertuarında tutmuş. Üç hafta yeni sahnelemeden sonra eski klasik sahnelemeyi de gerçekleştirecekler.
StaatsOper binası  ilk inşaatı 1745 yılında bitirilmiş. 1820'de yangın görmüş, yenilenmiş. 1920'lerde tekrar onarımdan geçmiş. 1944'te savaşta hasar görmüş, savaştan sonra 1955'te tekrar yenilenmiş, Doğu Almanya'nın opera binası olarak çalışmış. Duvar yıkıldıktan sonra tekrar yenilenmiş. Üç kat balkon, muhteşem bir akustiğe sahip. Özellikle orta üst balkonların görüş açısı ve ses akustiği çok güzel.
Opera öncesi büyük salonda tanıtım konferansı vardı. Sonra salonda ikramlar yapıldı. Ara verildi yine alt üst fuayeler doldu, herkes bir bardak içecek alıp ayakta muhabbete koyuldu. Değişik hoş farklı şaşırtıcı bir sahneleme izledik. Bugün internette taradım, Alman gazetelerinde çok sayıda bu opera hakkında kritik var.
NewYork Times ve Financial Times ayrı ayrı yorum yazmışlar. Bu değişik üç boyutlu yeni farklı yorumu anlatmışlar.
Son sahnede kukla oynatıcısı çocuklar olayın detayını kukla oynatarak anlattılar. Ben  bu modern değişik yeni yorumu çok beğendim, eserin sahnelenmesi bitti, tüm seyirci  hep beraber ayakta alkışladık.
Sevgili Atam 1918 Aralık ayında Berlin Adlon otelinde kalmıştı. 200-300metre yürüyüş mesafesindeki StaatsOper binasında mutlaka bir opera izlemiştir, kimbilir belki de Mozart'ın "sihirli flüt" operasını izleme fırsatı bulmuştur, diye aklımdan geçti.

Berlin, 4-Mart 2019

No comments: