Tasarımcı firmanızı baştan iyi seçin, ucuz fiyat iyi fiyat değildir
Bundan yıllar yıllar önceydi. Batı Anadolu'da bor madeninin yanında kurulmuş tesiste çıkarılan maden öğütülüyor, taş topraktan arındırılıyor, saflaştırılıyordu.
Tesis bir kademe daha ileriye gidip, daha fazla saflaştırma yapmak, ürününün kalitesini ve fiyatını artırabilmek istedi. Bu iş için gerekli teknolojiyi satın aldı, getirdi. Yeni teknoloji 10-Mwe otoprodüktör buhar türbini ve yüksek basınçta saatte 55 ton buhar üretecek fueloil ve doğalgaz yakacak buhar kazanı istiyordu. Uluslararası ihale açtılar.
Biz de Türk-Amerikan ortak girişim JV şirketi olarak ihaleye katıldık. Amerikan buhar kazanı şirketinin tasarım lisansı ile verdiğimiz buhar kazanı teklifi işi aldı. Fiyatımız 1997 itibari ile 1,75m$ teslim süresi 2-yıl idi. Ana genel görünüş ve detay resimlerin hepsini Amerikan kazan manuellerine ve ASME standartlarına uygun olarak burda biz çizdik. 50bar/500C Yüksek basınçlı buhar ihtiyacı kazanda özel alaşımlı paslanmaz çelik boru gerektiriyordu. Özel alaşımlı boruları yurtdışından aldık. Kazan çok büyüktü. Fabrikada parça parça çelik, boru duvarı, kızdırıcı, dom imalatı yaptık. Sonra kamyonlarla yerine taşıdık. Sahada uzun süren bir montaj yaptık. İki yıl içinde iş bitti, buhar kazanı ortaya çıktı, basınç testlerini, deneme çalışmasını yaptık. Kati kabul yaptık, iş bitirme belgemizi, son ödemeyi, teminat mektubumuzu aldık, sahadan ayrıldık.
Sonra zaman geldi bizim Amerikalı şirket ile yaptığımız uzun dönem lisans anlaşması bitti. Ekonomik kriz oldu, JV şirketimiz küçüldü, kapandı, Ayaş yolundaki fabrika satıldı. Rakiplerimiz kapandı ortadan kayboldu.
Aradan zaman geçti, artık özelleşmiş olan aynı bor maden tesisi sahada maden yanında yeni bir tesis yapmaya karar verdi. Komple endüstriyel tesis işi ihalesini bu defa yerli bir inşaat müteahhiti firması aldı. Kapsamda saatte 160 ton buhar üretecek fueloil ve doğalgaz yakan buhar kazanı ihtiyacı vardı. Ana müteahhit firma, piyasada bu işi yapabilecek endüstriyel tesis kuran ihtisas sahibi firma aradı. Az sayıda kalan eski tecrübeli firmalardan birini buldu, sözleşme imzalandı. Özel ihtisas sahibi yerli alt yüklenici firma, yabancı bir tasarımcı firma bulacak, ondan alacağı lisans, proje tasarım ve özel imalat ile buhar kazanını yapıp teslim edecekti.
Firma bir yabancı UzakDoğulu buhar kazanı firması buldu. Yabancı mühendisler geldiler, yer gördüler, mevcut bizim buhar kazanının teknik genel görünüş ana resimlerini aldılar, gittiler. Sonra beraber çok uygun fiyatlı fiyat verdiler. Fiyatları 2007 itibari ile 3m$, teslim süresi 3-yıl idi.
Yeni teknik resimler AutoCad ile çizildi, internet üzerinden buraya gönderildi. Basınçsız çelik aksam burda imal edildi- basınçlı aksam buhar boruları, dom, emniyet valfleri, enstrümantasyon yurtdışından gönderildi. Süpervizör yönetiminde yerli firmalar saha inşaat ve montajını yaptılar bitirdiler. İş soğuk ve sıcak basınç testine ve deneme çalıştırmasına geldi. Kazan fueloil besleme ile yakıldı çalıştırıldı, sıcaklık ve basınç zaman içinde yavaş yavaş artırıldı, saatte 160 ton tam yüke gelirken, buhar kazanının buhar boruları birer ikişer patlamaya başladı. Kazan hemen durduruldu. İş karıştı, herkes birbirini suçlamaya başkadı.
Yabancı firma kaçtı gitti, kayboldu. Zaten tasarım ve malzeme parasını önceden almıştı. Yerli iki firma, ana müteahhit inşaat firması ile endüstriyel tesis yapan alt taşaron firma mahkemelik oldular. Tesis yerinde öyle çalışamaz kaldı. Konu yazarınıza geldi, gayri resmi olarak durumu incelemem istendi. Ne oldu? Niye oldu? Resimleri inceledim.
Yabancı firma yergörme sırasında bizim ilk yaptığımız Amerikan lisanslı buhar kazanının resimlerini almış, buhar kazanı hacmını, kızdırıcılarını, fueloil yakıcılarını üç misli artırmış, aynı görüntüde yeni resimler çizip detaylandırmış. Diğer ekipmanları kurum üfleyicileri, pompaları fanları benzer şekilde büyütmüş. Ellerinde bir referans olmadan devreye sokmuş. Ancak atladıkları bir konu var. Biz genel görünüş resimlerine buhar kazanı boru kalitesini ve ebatlarını yazmamıştık. Detay resimlerinde vardı ama onları vermemiştik. Yabancılar özel alaşımlı kalın çelik çekme boru yerine, basit çelik boru kullanmışlardı ve kazan boruları tam yükte patır patır patlamıştı.
Sonunda yerli firmalar aralarında uzlaştılar, kazan boruları yenilendi, soğuk sıcak basınç testleri yapıldı, çalıştı, teslim edildi. Bu arada çok zaman ve para kaybedildi. Her iki firma parasal zorluğa girdiler ve kapandılar. Piyasa tecrübeli iki firmayı kaybetti.
Aynı durum bugün yeni büyük termik santrallerde var. Çalışıyorlar ama nereye kadar?
Ref. Www.enerjigunlugu.net
İstanbul, 17-Şubat 2019
No comments:
Post a Comment