Thursday, July 02, 2020

Sarmısaklı çiftliği ısı santrali 1973

Odtü Makina bölümünü 1973 yılında bitirdim. Şeker fabrikaları bakım onarım dairesi başkanı murat beyden randevu aldım, kendisiyle görüştüm. Alpullu şeker fabrikasında çalışırmısın? Diye sordu. Ben turhal şeker fabrikasıyla karıştırmışım. Trakya'nın ortasında olduğunu haritada görünce çok şaşırdım.

Trene bindim, haydarpaşa da indim, sirkeci den edirne trenine bindim, 9-Nisan günü yağmurlu bir öğleden sonrasında işe başladım. teknik müdürün odasından  Ergene odası aklımda kalmış.

Fabrika şeker üretim zamanını bitirmiş genel revizyonda idi. Pompalar motorlar sökülüyor, elden geçiyor, temizlenip tekrar yerine takılıyordu. Yapılacak çok bir iş yoktu.

Bir ay sonra yakındaki pancar tohum üretim yeri Sarımsaklı çiftliğinden bir talep geldi.
Sarımsaklı çiftliği arazisi birinci  dünya savaşı sırasında Alman ordusu tarafından kullanılmış, burda Alman ordusu için tarım ve hayvansal üretim yapılmış.
Altyapısı Alman tarım teknolojisine dayalı köklü üretken işbilir bir tarım kuruluşu idi.

Çiftliğin çok sayıda personel lojmanı vardı. Hepsi  kışları kömür sobasıyla ısıtılıyordu. Çiftlik peynir yoğurt üretiminde çok meşhurdu. O yıl iyi ödenek almışlar, bu para ile lojman ısıtması için merkezi ısıtmaya geçmek istiyorlarmış. Bu işin projesini çizecek ihale evrakını hazırlayacak bir makina mühendisine ihtiyaçları varmış.

Talep geldi, yeni mezun beni buldu. Çiftlığe gittim. Müdür ile görüştüm, çalışan personel çok heyecanlı idi. Sonunda onların da medeni kolay bir merkezi ısınma sistemleri hatta evlerinde devamlı sıcaksu kullanımı  mümkün olacaktı.

Ben acele Ankara Makina Mühendisleri odasından kalorifer elkitabını satın aldım.  Birkaç gün elkitabını okudum. İş kolay değil, herbir lojmanın ısı kaybı hesaplanacak, geliş dönüş boruları yerleşimi yapılacak, sonunda ana ısı dairesi karorifer kazanı seçilecek, sistem projelendirilecek. Bütün bu işler bir ay içinde bitirilecek, zor bir zaman baskısı var. O zamanlar bilgisayar yok,  digital hesap makinası bile yok.

Ailelerin tek tek kaldıkları lojmanların çatıları pek zayıftı. Tavan basit kontraplak malzemeydi. Kiremit ve kremşt taşıyıcıları arasında izolasyon yoktu. Isı tavandan çok kolay kaçıyordu. Isıyı içerde izole etmeye imkan yoktu. Hızlı ve etkin çözüm şarttı.

Tüm çatı aralarına 5-cm kalınlığında kaya yünü (rock wool) koydum. Bir lojmanın duvar ısı kaybını hesapladım, ortalama m3 ısı kaybı miktarı kabul  ettim. Herbir ayrı lojman için ısı kaybını  buldum. Radyatör büyüklüklerini belirledim. Dağıtım borularını hesapladım.

Kazan büyüklüğünü hesapladım, biri yedek üç kazan ihtiyacı koydum. Aydınger üstüne yerleşim planında boruları, radyatörleri, kömürlü kazanları çizdim. Benzer bir şirket teknik şartname örneğininin yazışma dilini kullanarak teknik evrakı tamamladım. Sarımsaklı çiftliği müdürüne bir ay içinde elden teslim ettim.

Sonra şirket merkezi proje yeni tesisler dairesinde küspe kurutma projelendirilmesi de çalışmak üzere Ankara'ya döndüm.

Ben ayrıldıktan sonra Sarımsaklı çiftliği ısınma tesisi ihalesine çıktı. Ayrı ayrı satın almalar yapıldı. Önce çatılar, tavanüsrü5-cm cam yünü ile kaplandı. Kalorifer petekleri satın alındı, dağıtım boruları döşendi, kazanlar merkezi ısı santraline kondu. Tüm işler hızla yapıldı ve o kış çiftlik personeli sıcak evlerinde yeni yıla girdiler. Onlar memnun ben yaptığım işten ve sonuçtan memnun oldum. Adıma yazılmış bir teşekkür mektubu aldım. Şartlar zaman sınırlaması, eldeki imkanlar, hızlı çözümleri beraberinde getiriyor.

Ankara 2-Temmuz 2020

No comments: