Jordan

-->

Arab Potash, Aqabe, Ürdün, 1997-2002

Teklif alma talebi 1997 yılında ABD JV ortağımız üstünden bize ulaştı, iki adet saatte 120 ton buhar üretecek su borulu buhar kazanı istiyorlardı.

Yer görme için Ürdün Amman kentine Ankara'dan kalkan uçakla vardık.

Yerli temsilcimiz ile kaldığımız Amman Sheraton otelinde kahvaltıda buluştuk. Beraber Arab Potash Company (JPMC) merkezinde ihale evrakını hazırlayan mühendisleri ziyaret ettik. Tüm gün toplantı yaptık. Kendimizi anlattık. Ertesi gün Yerli temsilcimizin landrover arabası ile çölde yol aldık. Kızıldeniz kıyısında Aqabe kenti dışında fabrikaya ulaştık.
Mevcut buhar santralini yerinde gördük. İki adet faydalı kullanım süresini doldurmuş ağır hantal eski tasarım Fransız kazanları vardı. Fotoğraflar çektik, teknik resimlerin kopyalarını temin ettik, yergörme belgemizi aldık, ayrıldık. Dönüşte yol üstünde Petra antik kentini ve ölü denizi gördük.
Amman Ankara THY uçağı ile aktarmasız eve döndük.

Ankara'da teklifimizi hazırladık, montaj ve 2-yıllık yedekler dahil 4+milyon ABD$ fiyatımızı oluşturduk, Ürdün yerel temsilcimize kurye ile gönderdik. Teklif orda çoğaltıldı, Arab Potash şirket yetkililerine sunuldu, değerlendirildi, sonunda davet geldi, tekrar gittik, teklifimizi anlattık, referanslarımızı tanıttık, güven oluştu, işi aldık. Bu defa teknik resimler hazır değildi, yeni detay resimleri hazırlamak zaman aldı. Tasarım Paket değildi, buhar kazanı parçalar halinde üretildi. Karayolundan Mersin serbest bölgeye peyderpey gönderildi. Mersin serbest bölgede kendi açık alanımızda tek parça buhar kazanı haline getirildi. Sonra Mersin limanından gemiye yükledik. Gemi Süveyş kanalını geçti Kızıl Deniz'de Aqabe limanına girdi. Kazanlarımızı indirdik, fabrikaya taşıdık. Montaj personeli uçakla Amman'a gönderildi. Daha önce Türk ana ortağımız Ürdün'de iş yaptığından çevreyi ortamı çalışma şartlarını iyi bilen teknik personele sahipti. Aqabe Arab Potash fabrikasında yerli tecrübeli güvenilir bir müteahhit ile beraber çalıştık. Fabrikanın sürekli buhar ihtiyacı vardı. Önce bir eski kazanı söktük, yerine bizim kazanı koyduk. Çalıştırdık, fabrikaya buhar verdik. Sonra ikinci buhar kazanını söktük. Yerine ikinci kazanımızı koyduk. Tek tek sırayla yaptığımız için yerinde montaj yaklaşık 8-9 ay sürdü.

Ürdün, İngiliz kraliyet düzeninin Arab coğrafyasındaki replikası idi. Herşey her yer İngiltere kraliyet uygulamalarının benzeri idi. Kraliyet hava kuvvetleri, Kraliyet bilim kurumu, Kraliyet briç topluluğu.

Bize Türklere karşı her zaman belirli bir mesafeleri vardı.

Tüm Arab coğrafyasında olduğu gibi, işin kolaylaştırılması için arabulucu rolüne giren çok taraf vardı ancak hepsini yerel temsilcimize havale ediyorduk. Arab Potash, Ürdün için en önemli üretim ve ihracat merkezi idi. Petrolü olmayan, çöl üstünde 10 milyon nüfuslu, ayrıca vatandaş sayılmayan Filistinli göçmenlerin kampları doldurduğu bir zor alandasınız. İçme suyu bile yeterli değil.

Proje süresince İdare ile iyi ilişkiler kurduk. İş zamanında bitti. Arab Potash o gün bu gün bizim buhar kazanımızı kullanıyor, programlı bakım dışında fazla bir operasyonel problemi yok.

Ürdün'de iş yaparmıyız? Arab coğrafyasında Türk müteahhitler her zaman iş yapabilir, Arab coğrafyası bizim doğal iş mekanımızdır, bir anlamda bizim arka bahçemizdir. 80 milyonluk nüfusa sahip üretken bir Türkiye diğer Ortadoğu ülkelerine teknoloji endüstriyel ürün satma kapasitesine sahiptir. Yeterki durumumuzu fazla abartmayalım. Karşılıklı saygı mesafesinde kalalım. Osmanlı dönemini özellikle onlara hiç hatırlatmayalım. Büyük lider ülke imajı bizim gururumuzu okşuyor ancak iş ilişkileri açısından durum pek kolay olmuyor.

---

Haluk Direskeneli, ODTÜ Makina Mühendisliği 1973 mezunu olup, mezuniyetinden itibaren, kamu, özel sektör ve ABD – Türk yabancı ortaklıklarda (B&W, CSWI, AEP, Entergy) ağırlıklı olarak termik santral temel/ detay tasarım, imalat, pazarlama, teklif, satış ve proje yönetimi konularında çalışmış, bugüne kadar termik santral tasarım yazılımları konusunda yerli piyasaya, mühendislik firmalarına, yatırımcılara ve üniversitelere danışmanlık vermiştir. MMO ve ODTÜ Mezunları Derneği Enerji komisyonları üyesidir.

Prinkipo, 30- Temmuz, 2018