Szczecin

Szczecin (Stettin) Polonya,  13-14 Temmuz 2019

Polonya'da 10-12 harfli kelimeler görüyorsunuz, içinde 2-3 sesli harf var. Nasıl okunur diye merak ediyorsunuz? Zor değil çünkü bazı harfler üstlerine gelen işaretlerle sesli olarak okunabiliyor. Polonya Avrupa birliğine girmiş, ama hala kendi parası Zloty kullanıyor. Bugünlerde 1€= 4.27 Zyloty, hayat burda göreceli olarak ucuz.
Szczecin, Almanya sınırına 30-km mesafede bir polonya kenti. Aslında 1945 yılına kadar 200bin nüfuslu  Stettin isimli bir Alman kenti imiş. Hamburg ve Bremen sonrasında 3. Büyük liman kenti, 2.dünya savaşında Alman doğu cephesi komutanlığı burda imiş. Büyük savaş gemileri burda yapılmış. İkinci dünya savaşı sona ermiş, Potsdam  anlaşması ile bu bölge Polonya topraklarına katılmış. Alman nüfus burdan çıkarılmış, boşalan kente Doğu Polonya nüfusu yerleştirilmiş. Bugün Szczecin kenti 400-bin nüfuslu bir üniversite tersane liman ve sanayi kenti.  Son üçyüz yıllık Alman Prusya  izleri tamamen silinmiş, zaten ikinci dünya savaşı bombardımanları sonucu ayakta pek fazla sağlam bina kalmamış, tüm kent yeni bir planlama ile güzel bir şekilde yenilenmiş.
Milli müzesi, filarmoni binası, operası var. Tersanesi limanı, nehir boyu akşamları yürünecek kordonboyu mekanları var. Geceyarısına kadar üniversite çağında gençler bu nehir kıyısında toplanıp sosyalleşiyorlar, çokça içki içiyorlar. Zaten üniversite kenti, çok sayıda üniversitenin genç öğrencikeri burda.
Nato doğu avrupa komutanlığı burda. Sokaklarda konuşmalar  çokça Polonya dili, Rusça, ingilizce geçiyor. Polonyalı Papa John paul II döneminde Vatikan belli ki buraya iyi para göndermiş, eski katolik kiliseler yenilenmiş, ayrıca yenileri yapılmış. Pazar ayinlerinde hepsi dolu. Öğrencilerin fazla ilgisi varmı?
Bilemem ama aileler çokça geliyorlar.
Kiliseler koyu kahverengi kremit rengi tuğlalardan ve çok yüksek yapılmış. Şehir planı çok düzgün, göze ters gelecek yüksek yapılar yok. Toplu taşıma tramvaylarla yapılıyor.
Caddeler geniş. Çok sayıda döner kavşak var. Trafik ışıkları çok düzenli, uymak şart, çünkü olmadık yerden dönüş yapılabiliyor.
Eski klasik tasarımlı Alman fikarmoni konser salonu 1945 bombardımanında yıkılınca yeni mimari tasarım buzdağı şeklinde filarmoni salonu yapmışlar, bembeyaz bina sanki gerçekten bir buzdağı görünümünde.
Filarmoni, içinde Temmuz 2019 ayında  iç bakım- yenilenme var kapalı.
Opera binası klasik yapıda, "palyaço" ve "maskeli balo" operaları bu yılın repertuarında,
yaz dönemi  opera tatil.
Almanlar 1934 yılında üçüncü büyük liman kenti olan ve o zamanlar Stettin olarak isimlendirdikleri kente otoban yapmışlar. 150-km dümdüz 2x2 şeritli yoldan geliyorsunuz. Almanya içinde trafik levhaları burayı Stettin (Szczecin) olarak isimlendiriyor. Son 27.km'de şimdi artık kullanılmayan sınır binalarını görüyorsunuz, sonra Szczecin'e varıyorsunuz.
Şehir dışına yakın Hotel Vulkan'da kaldık, geniş, rahat büyük bir mekandı, fiyatı da çok makuldü, sadece şehir merkezine uzaktı, dert değil arabamız vardı. Sabah açık büfe zengin bir kahvaltı yaptık. Şehiriçi tüm sokak ve caddelerde parkmetreler vardı ama pazar günü çalışmıyorlardı. Şehir merkezinde ara sokağa park ettik, tüm şehri yürüyerek gezdik. Refüj üstünde bir güzel Cafe'de oturduk mola verdik.
Akşam üstü yine otoban üstünden Berlin'e döndük. Sonbaharda buraya yine haftasonu gelinir, opera ve filarmoni konserlerine gidilir. Nehir kıyısında yürünür, müzeler gezilir.
Polonya'da göçmen karşıtı dış politika var, bu yüzden ortalıkta fazla Afrikalı, Ortadoğulu insan yok, olanlar genç öğrenci. Almanya sınırı serbest açık ancak göçmenlerin Polonya'da iş bulmasına serbest yaşamasına imkan yok.
Sizler için hiçbir fedakarlıktan kaçınmayan yazarınız kentin enerji üretim durumunu da inceledi. Kent çevresinde bir yerli kömür ve kent çöpünü yakan 134Mwe  bir de 70 Mwe  kapasiteli yenilenmiş iki ayrı termik santral var. Çevre ekipmanları yeterli kapasitede toz filtreler esp ve bacagazı kükürtsüzleştirme fgd 'ler eklenmiş.
Uzaktan görünen bacaları ile fark ediliyorlar zaten google map ile bulmak çok kolay.

Berlin, 16 Temmuz 2019