Doha

Qatar Doha'da Rehin Kalmak

Üniversiteden sınıf- dönem arkadaşım var. Okul bittikten sonra Türk müteahhitlik şirketleri Stfa, Enka, Tekfen, Gama ile Rusya ve Ortadoğu şantiyelerinde yıllarca çalıştı. Son olarak 2011 yılında bir Türk girişimci ile küçük bir müteahhitlik şirketi kurdu.
Her ikisinin soyadlarının ilk hecesini birleştirerek ... Qatar W.L.L. Şirketini hayata geçirdiler. Beraber Katar Doha'da bir konut inşaat A/C işi aldılar.

İşe başladılar, malzeme ekipman alımı için Doha iç piyasasında borçlandılar.
Türkiye'den işçi getirdiler, iş başladı ve birkaç yıl sonunda bitti. En sonunda  iş bitirme yaptılar, konutlar teslim edildi, idareden iş bitirme belgelerini aldılar.
Bu belge ile bankadan son kalan paralarını çekecekler, aldıkları parayla piyasaya borçlarını ödeyecekler, sonra kalan artan parayı paylaşacaklar. Ama durum öyle olmadı.

Diğer Türk ortak idareden  "iş bitirme" belgesini alır almaz doğru bankaya gitmiş, tüm parayı çekmiş, nakit olarak çantaya koymuş, zaman geçirmeden uçağa binmiş ve ülkeyi terk etmiş. Ortaklık anlaşmaları, tek başına diğer ortağın böyle davranmasına izin veriyormuş.
Türkiye'de durmamış, rivayete göre uluslararası suçlu mübadelesi olmayan orta Asya Türk cumhuriyetlerinden birine gitmiş, izini  kaybettirmiş.

Benim arkadaşım şimdi son altı yıldır Doha'da rehin durumunda. Alacaklı tedarikçi şirketler yerel yetkililere şikayet etmişler. Hapse atılmamış ama ülke dışına çıkamıyor.
Para kazanmak zorunda. Bir yerel mühendislik şirketinde maaşlı işe girmiş çalışıyor. Ülke dışına çıkabilmek için önce 30-40m$ tutan şirket borçlarını ödemek zorunda.
Şirket tasfiye halinde ama borçlarını ödeyemediği için tasfiye işlemi bitemiyor.

Yaş ilerledi, para kazanmak kolay değil. Zaman zaman İnternette yazışıyoruz.
Neler  oluyor şu iş piyasasında, böyle durumlar en çok herhalde etik kaygıları olmayan bizim coğrafyada oluyor. Bir ortak diğerine böyle yapar mı?

Tedarikçilere olan borcun ödenmeden ülke dışına çıkma imkanı olmamalı. Ortaklar birbirlerini çok yakından kontrol edebilmeliler. Saudi'lerdeki yerli sponsor uygulaması bize çok ters geliyordu, boşuna değilmiş.

Batı Avrupa'da Kuzey Amerika'da böyle durumlar yok denecek derecede az. Ortak bırakıp gidemez. Giderse yaptırımı çok sert olur.
Bizim coğrafyada oluyor. Yaptırımı nerdeyse yok, yapanın yanına kar kalıyor, ceza görmüyor.
Ortaklık anlaşmasını yazarken çok dikkatle kaleme almakta fayda var, derim.

Ankara, 27- Nisan 2019