Potsdam

Potsdam, Almanya, 26-Mayıs 2018

Berlin'de Cumartesi günü eşim oğlum ve ben ailecek yakındaki U8 RezidentStrasse metro istasyonuna yürüdük. Makinadan 3-kişilik günlük grup bileti aldık, 23€ verdik, yolda 2-aktarma yaptık, son tren ile ormanlık ağaçlık yeşil alanda uzun mesafe geçtik. Potsdam istasyonuna vardık, indik, Potsdam Berlin dışında başka bir kent.

İstasyon kapısında eski 17.yüzyıl elbiseleri giymiş rehberler bizi üstü açık doubledecker 2-katlı otobüslerle şehir turuna çağırdılar, biz şehri daha iyi tanıyabilmek için yürümeyi tercih ettik, şehir içinde yaya bölgesinde uzun bir yürüyüş yaptık. Berlin'de güniçi ortalık boş, sadece yaşlılar ortalıkta, haftasonu çocuk çocuk heryer insan doluyor, çoğu kişi bisiklet binmeyi tercih ediyor, çocuklarda yanlarında, tren yolculuğu bisiklet taşımak için çok uygun. Şehir içinde yenilenen görkemli eski kamu binalarını kiliseleri, kütüphaneyi, sarayları gördük, Starbucks şemsiyesi gölgesinde oturduk, kahve içtik, sonra yine uzun bir yürüyüş ile prusya kralı büyük Frederic'in 1750 yıllarında yaptırdığı Sanssaucci sarayına vardık.

Frederic-II mimardan düzayak tek kat yüksek tavanlı bir saray istemiş, mimar "subasman koyalım, biraz yüksekten daha iyi manzara görürsünüz", demiş ama dinletememiş. Sonunda uzaktan ince uzun yatay görünen bir bina ortaya çıkmış. Sanssaucci sarayı yuvarlak fıskiyeli havuzun arkasında yüksek bir tepenin üstünde, içi porselen, eski eşyalarla dolu, aslında asıl niyetimiz yanda duran meşhur yel değirmenini görmekti. Zaten sanki oraya gelen herkes sadece yeldeğirmenini görmeye gelmişti. Masalsı bir hikayesi var.

Yeldeğirmeninin sahibi değirmenci, sarayın yanında duran yeldeğirmenini satın almak isteyen krala direnmiş, "Berlin'de benim haklarımı koruyacak hakimler var", demiş, krala hukuh üstünlüğünü hatırlatmış, hukuk üstünlüğü her yerde her zaman çok önemli.

Mustafa Kemal, Şehzade Vahdettin'in Almanya gezisinde heyete dahil edilmiş. Çanakkale kahramanı genç paşa olarak Berlin gezisinde ilgi odağı olmuş, yılbaşı gecesi Berlin Adlon otelinde kalırken arkadaşlarından bu hikayeyi dinlemiş, hikayede geçen yeri görmek için 31-Aralık 1917 günü trenle Postdam'a gelip yeldeğirmenini ve saray çevresini gezmiş, aradan 100-yıl geçmiş. Bunların hepsi ve fazlası Sunay Akın'ın güzel hikayesinde anlatılıyor, wikipedia'da başka detaylar da var.

Berlin'deki hakimlerin kararları kralın kararlarından üstün imiş, hukuk üstünlüğü ne kadar önemli, yeldeğirmenci, "Sen kral olabilirsin, burayı satınalmak isteyebilirsin, ancak ben satmıyorsam sen satın alamazsın, bu yeldeğirmeni bana dedemden kaldı, ona da dedesinden kalmış, ben de torunlarıma bırakmak istiyorum", demiş.

Nazi Almanyası 1933-1945 döneminde ortada hukuk kalmamış, herşey Führer'in emrine girmiş. Savaş sonrası evrensel hukuk yine geri gelmiş.

Aradan 250 yıldan fazla zaman geçmiş. Yeldeğirmeni 2. Dünya savaşında yanmış yıkılmış, Rus t34 tankları ile Alman tiger tankları burda kısa süreli çarpışmışlar. Saray bombardımandan zarar görmüş, 1989' Almanya'nın birleşmesinden sonra yıkılanlar onarılmış, yeldeğirmeni yeniden eski görünümlü olarak yapılmış, Potsdam'da boş saraylardan biri çok prestijli bir uluslararası üniversite olmuş.

İkinci Dünya Savaşı sonrası Müttefik liderler Truman, Churcill, Stalin Potsdam'da savaştan çok zarar görmemiş küçük Cecilienhof sarayında toplanmışlar. Almanya'nın teslimini ve paylaşımını görüşmüşler.

Geldiğimiz yoldan yine yürüyerek istasyona döndük, yolda Wannsee limanı, Bismark parkı ve Orienburg saray mekanlarını gezdik, kısa süreli sağnak yağmur yağdı, Orienburg "Schloss Restaurant" açıkhava mekanda oturduk, hafif bir yemek yedik, güzel bir gün oldu.

Yeldeğirmeni bize heryerde herzaman hukuk üstünlüğünü hatırlatıyor,

hukuk herkese her zaman lazım.

---

Haluk Direskeneli, ODTÜ Makina Mühendisliği 1973 mezunu olup, mezuniyetinden itibaren, kamu, özel sektör ve ABD – Türk yabancı ortaklıklarda (B&W, CSWI, AEP, Entergy) ağırlıklı olarak termik santral temel/ detay tasarım, imalat, pazarlama, teklif, satış ve proje yönetimi konularında çalışmış, bugüne kadar termik santral tasarım yazılımları konusunda yerli piyasaya, mühendislik firmalarına, yatırımcılara ve üniversitelere danışmanlık vermiştir. MMO ve ODTÜ Mezunları Derneği Enerji komisyonları üyesidir.

Potsdam Berlin, 27- Mayıs 2018