Don Pasquale

İstanbul Süreyya Operasında "Don Pasquale, Donizetti"

Nedendir bilinmez, bu operayı ilk kez seyredip çıkarken konusu aklıma çok bilindik gelmişti. Neden bana çok bilindik geldi önce çıkaramadım. İkinci kez seyrederken birden uyandım. "DonPasquale" çok evrensel bir karakter. Mesela Donald Trump örneğine bakın. Donald'ın yaşı 70'lerde, son üçüncü eşi Slovakya doğumlu Melanie henüz 46 yaşında. Belki abartıyorum ama model olduğu için nerdeyse 26'sında görünüyor. 2005 yılında evlendiler. Yaşlı bir erkeğin sadece "Çok zenginim" diye çok genç bir kadınla evlenmek istemesi çok hüzünlü bir durum. Öte yandan genç bir kadının yaşına uygun bir erkek seçmek yerine, sadece çok zengin diye çok yaşlı bir erkekle evlenmeyi kabul etmesi ayrı bir zor sosyolojik durum. Michelle- Barrack Obama evliliği çok dengeli. Aynı şekilde okul arkadaşı olan, zaman içinde inişli çıkışlı zor günler geçiren Hillary- Bill Clinton evliliği de ne olursa olsun uyumlu. Melanie- Donald Trump evliliği ise sadece mantık - çıkar evliliği. Peki yaşı 70'lerde olan yanlız bir erkek ne yapsın? Evlenmesin mi? veya yaşı yine 70'lerde olan bir kadınla mı evlensin? Cevaplaması zor bir soru. Neyseki ben cevaplamak zorunda değilim. Donizetti, yıllar öncesinde bu soruyu cevaplamış, çok güzel cevaplamış.

Eser daha önce 2013-2014 sezonunda İzmir Elhamra Opera sahnesinde yer almıştı. Bu sezon İstanbul Süreyya Operasında 15-18-19-21-22-25 Ekim günleri İtalyan besteci Gaetano Donizetti (1797-1848)'nin "Don Pasquale" operası sahnelendi. Süreyya mekanı küçük, sıcak, koltuklar rahat, görüş açısı iyi, akustik mükemmel. Süreyya Operasında harika bir "Recep Ayyılmaz" sahnelenmesini tekrar izledik. Orkestra şefi Roberto Gianola, vatandaşı Gaetano Donizetti için orkestrayı kusursuz yönetti. Şef alkışları almak için en sonda sahneye geldiğinde eserin Süreyya operasındaki bu güzel güzel sahnelelenme performansı için memnuniyeti yüzünden belli oluyordu. Sahne Yönetmeni Recep Ayyılmaz, klasik dekorlar içinde operayı tarihsel zamanına götürmeyi seçmiş. Yönetmen birinci perdede klasik kütüphane sahnesini, "banyo sahnesi" olarak değiştirmiş. Aykırı bir kurgulama ile seyirciyi daha başta şaşırtıyor.

Tüm karakterler yerli yerine oturmuş, sanatçılar muhteşem oynuyorlar. Norina rolünde Soprano Dilruba Akgün, ve Soprano Ögecan Gençer’in aldığı eserde Ernesto rolünde Caner Akın, Ahmet Baykara, Malatesta rolünde Caner Akgün, Alper Göçeri, Don Pasguale rolünde Işık Belen, Ali İhsan Onat, Noter rolüne Tükel Acar, Utku Bayburt dönüşümlü olarak sahne aldılar. Başrolde güzel sopranolar birbirleriyle yarıştı, hangisi daha iyiydi karar veremedim. Performansları dünya sahnelerine yakışır güzellikteydi. Dilruba Bilgi Akgün, Özgecan Gencer, her ikisi de fizik ve ses olarak mükemmeldiler. Ekim ayında eser 6-kez sahnelendi. Böylece 5. sezon sonlandı. Eser repertuarda kalsa ve 2017 içinde yine sahnelense harika olur.

Konuya gelelim, teması "Yaşına uygun davranmazsan, gülünç olursun". Eser ilk defa 1843 yılında Paris'te sahnelenmiş. Eser evlenmek isteyen yaşlı bir adamın düştüğü zavallı durumu konu alıyor. Genç Ernesto, alımlı güzel Norina'ya aşıktır ve zengin amcasının kendisi için 'daha uygun' gördüğü kadınla evlenmeyi kabul etmez. Bu sırada Don Pasquale, doktoru ve yakın dostu Malatesta'dan kendisine evlenebileceği bir kız bulmasını ister ve o da kendisine kız kardeşi, namuslu Sofronia'yı önerir. Aslında amacı yaşlı adamı kandırıp, Ernesto'nun Norina ile evlenmesini sağlamaktır. Yaşlı adam Sofronia ile evlenmeyi kabul eder. Malatesta Norina'yı, kız kardeşi Sofronia olarak tanıtır ve sahte bir noter önünde sahte bir nikah kıyarlar. Nikahtan sonra Norina birden bire değişir. Pasquale'nin hayatını altüst eder. Yaşlı adamın hayatı o kadar kötü bir hale gelir ki, kandırıldığını ve aslında Norina ile resmen evlenmediğini öğrendiği vakit rahatlar. Evlenmekten boyunun ölçüsünü alan yaşlı Don Pasquale, Ernesto'nun Norina ile evlenmesine izin verir.

Bu sezon Istanbul'da birbirinden güzel eserler gösterime girecek.

Igor Stravinsky "The Rake's Progress (Hovardanın sonu)", Guiseppe Verdi "Ernani", Jacquess Offenbach "Güzel Helen (La Belle Helene)", J.Sebastian Bach "KaffeKantate", Antonio Vivaldi "Bajazet (Yıldırım Beyazit)", yeni sahne alıyor.

Charles Gounot "Faust", Rossini"La Cerentola (Külkedisi)", Benjamin Britten "Kötülüğün Döngüsü (The turn of the Screw)" geçen sezondan devam edecekler.

Istanbul Süreyya Operasında Bale olarak,

Çaykovski "Uyuyan Güzel" ve "Fındıkkıran", Stravinsky "Bahar Ayini- Ateş Kuşu", Adolphe Adam "Giselle", ve "Le Corsaire (Korsan)" sahne alacaklar.

Bu eserler arada bir Beşiktaş Fulya ve Bakırköy Leyla Gencer sahnelerinde de dönüşümlü olarak yer alabilirler.

Haluk Direskeneli, ODTÜ Makina Mühendisliği 1973 mezunu olup, mezuniyetinden itibaren, kamu, özel sektör ve ABD – Türk yabancı ortaklıklarda (B&W, CSWI, AEP, Entergy) ağırlıklı olarak termik santral temel/ detay tasarım, imalat, pazarlama, teklif, satış ve proje yönetimi konularında çalışmış, bugüne kadar termik santral tasarım yazılımları konusunda yerli piyasaya, mühendislik firmalarına, yatırımcılara ve üniversitelere danışmanlık vermiştir. MMO ve ODTÜ Mezunları Derneği Enerji komisyonları üyesidir.

Ref. http://www.dobgm.gov.tr

Bu makale "Odtü'lüler Bülteni" için yazılmıştır. http://www.odtumd.org.tr