La Sonnambula

La Sonnambula (Uyurgezer Kız)

İstanbul Süreyya Opera Sahnesinde

Ankara 13 Mart Kızılay, İstanbul 19 Mart İstiklal caddesi terör saldırılarından sonra yüzlerimiz gülmez oldu. Gülmek nerdeyse ayıplanan, kaçınılması gereken bir davranış haline geldi. Toplantılar, paneller, konferanslar, konserler, opera gösterileri iptal edildi. Olaylara alışmamız gerektiği söylendi. 2.Dünya savaşının en zor dönemlerinde, insanlar konser vermekten, opera dinlemekten vazgeçmemişler. Bombalar altında Leningrad, Londra, Paris, Berlin insanları normal hayatlarına devam etmeye çalışmışlar. Teröre, savaşa her zaman direnmek lazım. Gülmeyi unutmamak lazım. Süreyya Operasında 18-Mart gecesi önlerde oturan orta yaşlı bir erkek seyircinin abartılı büyüklükte sırt çantası diğer seyircilerin dikkatini çekti. Terör olaylarının etkisinde paranoya yaşayanlar güvenlikçileri uyardılar. Ara verildiğinde güvenlikçiler çantayı kontrol etmek istediler, içinden birşey çıkmadı, çantayı vestiyere bırakması gerekirdi.

Ankara Dost kitabevi müzik bölümünden 1957 kayıt 1990'larda piyasaya verilmiş, Maria Callas CD satın aldım, iki hafta her gün çok kere arka arkaya dinledim, sonunda Cd bozuldu, neyse bu arada ben Bellini melodilerini ezberledim. Youtube üstünden Paris operasında sahnelenen başrolde soprano Natalie Dessey performansını birkaç kez izledim.

Süreyya sahnesinde çok yalın basit bir dekor ile eser başladı, tek solist (Rodolfo) dışında herkesin beyazlar girdiği bir kadro içinde solistler kayboldu. Ancak başrol sanatçılarımız sesleri ile kendilerini belli ettiler. Özellikle 17-Mart gecesi Amina karakterini oynayan (Nazlı Deniz Boran) kusursuz yumuşak lirik soprano sesiyle hayranlık uyandırdı. Ancak son sahnede yerde yatarak sopranonun arya söylemesi gereksizdi. Sanatçı yerde soğuk zeminde üşüyor, bunu zorlayan yönetmene bilmem ne demeli? Opera sanatçıları kesinlikle yere yatmamalı.

Partneri Elvino karakterinde (Caner Akın) fiziği ve sesiyle göz doldurdu.

Vincenzo Bellini (1801-1835) bestesi Belkanto (güzel şarkı) düzeninde bestelenmiş operanın Melodileri arka arkaya geldi. Uyurgezer güzel kızın başına gelen yanlış anlamalarla dolu olayları izledik. Neyse sonu tatlıya bağlandı. Sevenler sevdiklerine kavuştular. Fuayede paltolarımızı alırken kulağı sağlam seyirciler operanın belcanto melodileri mırıldanıyorlardı. Bir ana - kız aralarında sopranonun güzel sesini konuşuyorlardı.

Beni kesmedi, aynı operaya 17-18-19 Mart günleri arkaya arkaya bilet aldım. 19-Mart saat 16:00 programı istanbul taksim terör olayı yüzünden iptal edildi. Neyseki önceki 2-sahnelemeyi seyretmiştim.

Cumartesi iptal olunca yandaki Moda sinemasında "Abluka" isimli 8-ay önce vizyona girmiş bir özel Türk filmi seyrettik, günümüzün koşullarını yazar- yönetmen daha önceden nasıl sezmiş inanılır gibi değil. Sonra "bira fabrikası" isimli genç mekanda yerli malt tükettik, ortalık sosyal medya söylentileri yüzünden bomboştu biz doldurduk.

Sahne yönetmenlerini acımasızca eleştirmeyi severim. Nasıl olsa ortada yoklar. Bu eserde yönetmene (Evin Atik) çok iş kalmamış, sanatçılar ve uyumlu koro güçlü- lirik kusursuz sesleri ile eseri alıp götürmüşler. Yalın basit dekor belki de iyi olmuş, kafanız detaylarla karışmıyor, kulağınızı melodilere veriyorsunuz. Orkestra şefi (Paolo Villa) çok güzel yönetiyor. Hakettiği alkışı alıyor.

Eser ilk defa 1957 yılında Ankara'da Türkçe tercüme edilerek oynanmış. Program kataloğunda nostaljik afişi var. Süreyya operasının izleyicileri büyük oranda arkadaş gurupları halinde gelen kadınlardan oluşuyor. Yanlarında beylerini gönüllü veya zorla getiren hanımlar da var. Benim gibi son dakikada iptal bileti kapan tek izleyiciler de var. Eser 2 perde toplam 165 dakika sürüyor, saat 22:30'da bitiyor, ilk perde çok uzun 75 dakika. Süreyya operasının küçük sevimli sıcak mekanı çok güzel, erken gelip ara kat cafe'sinde zaman geçirmek lazım.

***

RODOLFO GÖKTUĞ ALPAŞAR , KENAN DAĞAŞAN , ZAFER ERDAŞ

TERESA NESLİŞAH PEKİN , E.TUĞBA TEKIŞIK

AMİNA DİLRUBA BİLGİ AKGÜN , Nazlı DENİZ BORAN , AYTEN TELEK

ELVİNO CANER AKIN , ERDEM ERDOĞAN

LİSA BURCU SOYSEV , SİREL YAKUPOĞLU , SEVİM ZERENAOĞLU TEK

ALESSİO A.ALP KÖKSAL , A.HAYDAR TAŞ

NOTER O.SERKAN BODUR

***

ORKESTRA ŞEFİ PAOLO VİLLA

SAHNEYE KOYAN EVİN ATİK

DEKOR TAYFUN ÇEBİ

KOSTÜM GÜLAY KORKUT

IŞIK BÜLENT DARCAN

KORO ŞEFİ MİKHAIL ISKROV , PAOLO VİLLA

KOREOGRAFİ ÇİĞDEM ÖZTÜRK (ERKAYA)

***

Haluk Direskeneli, ODTÜ Makina Mühendisliği 1973 mezunu olup, mezuniyetinden itibaren, kamu, özel sektör ve ABD – Türk yabancı ortaklıklarda (B&W, CSWI, AEP, Entergy) ağırlıklı olarak termik santral temel/ detay tasarım, imalat, pazarlama, teklif, satış ve proje yönetimi konularında çalışmış, bugüne kadar termik santral tasarım yazılımları konusunda yerli piyasaya, mühendislik firmalarına, yatırımcılara ve üniversitelere danışmanlık vermiştir. MMO ve ODTÜ Mezunları Derneği Enerji komisyonları üyesidir.

Ankara, 03/21/16