Değerli
okurlarım,
Bu
ay "Opera" konulu makale yazamadım, çünkü operalar
henüz sezona başlamadı. Opera olmayınca sizlere bir "Tiyatro"
hikayesi anlatmaya karar verdim. Olay Aydın ili Çine ilçesi
OrtaOkulunda 1957 yılında geçti. Türkçe-
Edebiyat öğretmeni Ayşe Hadiye hanım, Molière'in "Kibarlık
Budalası" eserinin ilk tiyatro sahneleme tecrübesini 1955-1957
yıllarında ders verdiği Aydın ili Çine ilçesi ortaokulunda,
okulun son sınıf öğrencileri ile gerçekleştirdi. Önce
dönem sonu ödevi olarak başlayan sınıf içi amatör tiyatro
çalışması, okul idaresinin beğenisi ve desteği ile yılsonu
etkinliği olarak okulun konferans salonuna taşındı.
Kibarlık
Budalası, (Fransızca Le Bourgeois Gentilhomme) Molière (asıl
adıyla Jean-Baptiste Poquelin 1622–1673) tarafından yazılmış,
seyirlik çok keyifli bir gülmece oyundur. İlk temsili 14 Ekim 1670
Moliere'in aktörler trupu tarafından Şambord Şatosu'nda (Château
de Chambord)'da Fransa Kralı XIV. Louis önünde yapılmış.
Ayşe
Hadiye hanım Çine'de Moliere'nin "Kibarlık Budalası"
oyununu sahneye koydu, dekor, kostüm, ışık, sahne makyajı
konularını belirledi. Hayatlarında hemen hiç tiyatro görmemiş,
hatta "tiyatro" kelimesinin anlamını yanlış bilen,
hiçbir sahne eğitimleri olmayan ortaokul son sınıf öğrencileri
sahne aldılar. Kendilerine verilen rolleri başarı ile oynadılar.
Öğrencilerin aileleri büyük ilgiyle keyifle ve gururla oyunu
izlediler, çok güldüler, çok eğlendiler, büyük beğeni ile
alkışladılar.
Oyun
iki kez sahnelendi. İkinci sahneleme, artık tecrübe kazanmış
oyuncular için çok daha başarılı geçti. İkinci sunumda ilk
acemilik atlatıldı, yenileme düzeltme pekişme sağlandı. O
yıllarda fotokopi ile metin çoğaltma imkanı yoktu. MEB klasikleri
arasında yayınlanmış tek nüsha tercüme basılı kitap eserden
öğrenci- oyuncular kendi rol metinlerini elle yazarak kopyaladılar,
onların üstünden ezberlediler çalıştılar, günler süren
provalar yaptılar. Okulun küçük konferans salonunda sınırlı
olanaklarla tiyatroyu sahnelediler.
Dekor
için evlerden mobilyalar- halılar- ev eşyaları taşındı,
oyuncular kostümleri için kendi olanakları ile hazırlandılar.
Son kostümlü prova ile oyun pekiştirildi. Oyun esnasında
rollerini büyük şehirlerdeki profesyonel isimler kadar başarılı
oynayan, çok güldüren ve seyirciden çok olumlu tepkiler alan, öne
çıkan oyuncular oldu.
Bir
sonraki sahneleme 1957-1963 yılları arasında ders verdiği
Kırıkkale Lisesi ortaokul son sınıf öğrencileri ile beraber
oldu. Okul sonrasında oyuncu- öğrencilerin çoğu Ankara
Üniversitesi Hukuk- Mülkiye fakültelerine girdiler. İlerleyen
yıllarda Mesleklerinde çok başarılı oldular.
Gülmece
Oyun, 17. yüzyılda, Fransa'da geçer. Büyük tiyatro yazarı
Molière'in 1670 yılında kaleme aldığı oyun, Paris başta olmak
üzere Fransa'nın değişen çehresinin, el değiştiren zenginliğin
ve gücün eleştirisi şeklinde yorumlanır.
Oyun
Devlet tiyatrolarında çok kez sahnelendi. Özel tiyatrolarda da
oynadı. En son Haldun Dormen 2007 yılında Istanbul'da sahneye
koydu ve harika bir başrol oynadı.
Aradan
bunca yıl geçti. Hadiye hanım emekli oldu, İstanbul Caddebostan
evinde eşiyle beraber yaşıyor. Hadiye hanım tiyatro yönetmeni
olsaydı kimbilir neler yönetirdi? Acaba kendisine bir fırsat daha
verilse, evine yakın bir okulda yine 8. Sınıf öğrencileri ile
aynı oyunu bir daha sahneye koyarmı? Koysa nasıl olur?
Konu
Çine'de gerçek ortamda çekilecek bir dizi veya uzun metrajlı bir
film olurmu? Şu anda 60'lı yaşlarını yaşayan eski oyuncu- eski
öğrenciler oyunu seyrederlermiş, onların çocukları oyunu
oynarlarmış, mesela. Benimkisi öylesine bir yazar kurgulaması.
Çine'deki öğrenci- oyuncular hayatlarının ilerleyen yıllarında
neler yaptılar? Yazarınız bunları bilmiyor, ama okuyucular
biliyorlarsa ve aktarırlarsa çok memnun olacak.
Bu
arada, baş rol oyuncusu genç güzel kızın, ilçenin genç bekar
Kaymakam Yardımcısı ile o yılın yaz aylarında nişanlandığını
ve daha sonra evlendiğini, mutlu bir yuva kurduğunu hatırlıyoruz.
Tiyatrosuz kalmayın. En derin saygılarımla.
Haluk
Direskeneli, ODTÜ Makina Mühendisliği 1973 mezunu olup,
mezuniyetinden itibaren, kamu, özel sektör ve ABD – Türk yabancı
ortaklıklarda (B&W, CSWI, AEP, Entergy) ağırlıklı olarak
termik santral temel/ detay tasarım, imalat, pazarlama, teklif,
satış ve proje yönetimi konularında çalışmış, bugüne kadar
termik santral tasarım yazılımları konusunda yerli piyasaya,
mühendislik firmalarına, yatırımcılara ve üniversitelere
danışmanlık vermiştir. MMO ve ODTÜ Mezunları Derneği Enerji
komisyonları üyesidir.
Ankara,
2014-09-19
No comments:
Post a Comment