Yatağan 3x210 MWe Termik Santral varlık satışı yapıldı!!

Değerli Okurlarım,

Yatağan Termik Santrali ile Güney Ege Linyitleri İşletmesi (GELİ) tarafından kullanılan taşınmazların, özelleştirme ihalesinin nihai pazarlık görüşmesi 12- Haziran 2014 günü saat 16:30'da yapıldı. Yeniköy Yatağan Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş.’ye ait; 

Yatağan Termik Santrali,

Güney Ege Linyitleri İşletmesi (GELİ) tarafından kullanılan taşınırlar,

Yatağan Termik Santrali tarafından kullanılan taşınmazlar,

GELİ’nin üzerinde bulunduğu taşınmazlar ve

GELİ tarafından kullanılan taşınmazların “Varlık Satışı” yöntemi ile,

ilgili Maden Ruhsatları ve bu Ruhsatların kapsadığı Maden Sahalarının

“İşletme Hakkının Verilmesi” yöntemi ile bir bütün halinde özelleştirme ihalesinin nihai pazarlık görüşmesi böylece tamamlandı.

Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından açılan Yatağan termik santrali için açılan ihaleyi 12-Haziran 2014 günü yapılan nihai açık pazarlık aşamasına en yüksek teklifi veren firma Elsan Elektrik, verdiği 1.091 milyar ABD dolar son fiyat ile kazandı.

Muğla ilimiz içindeki Linyit Havzamızda halen linyit kömürü ile çalışan kayda değer üç ayrı termik santral vardır. Yatağan, Yeniköy ve Kemerköy Termik Santralleri Muğla ilimiz sınırları içinde inşaa edilmişlerdir. Yeniköy ve Kemerköy daha önce özelleşti. Yatağan termik santralinin özet teknik bilgileri şöyledir;

Yatağan Termik Santrali; 3 Ünite

Santral Kapasitesi: 3x 210 MWe (4,095 milyar kwh/ yıl)

Yüklenici Firma: Polonya Elektrim Zamech Dolmel Rafako ve Yerli Ortağı

Ünitelerin Ticari İşletmeye Alınma Tarihleri; 1982- 1983-1984

Kullanılan Ana Yakıt, Açık işletmede üretilen yerel linyit 2100 kcal/kg LHV

Buhar kazanı tasarım parametreleri 660 t/h MCR,139bar/540C

Tam Yükte Günlük Ana Yakıt ihtiyacı: 16,500 ton

Yıllık Ana Yakıt ihtiyacı: 4,500,000 ton

Linyit karakteristikleri: Kül %20, Nem %36, Kükürt % 1.9

Termik santralin ana yakıtı, düşük kalorifik değerde açık işletme ile üretilen Muğla Havzası Linyit kömürdür. Santrali besleyen açık ocak kömür sahalarının toplam kalan rezervi yaklaşık 26 milyon ton'dur. Santrali sadece 6-8 yıl daha besleyecek rezerv vardır. Yatağan termik santrali, madenağzı yakınındadır, santrale yerli linyit açık ocak kömür geliş fiyatı metrik ton başına 40 TL, veya 2.50 US Dolar/MMBtu olmaktadır. Ancak açık işletmede kömür tükenmeye yakındır. Mekanize çalışacak kapalı işletmeye geçme gereği vardır. Kapalı işletmede toplam 73 milyon ton rezerv vardır. Bunlar Taşkesik 38m ton, Turgut 29m ton, Eskihisar 6m ton kapalı sahalarıdır.

Kazanda gerçekleşen yanma olayı sonucunda kül ve atık gaz açığa çıkmaktadır. Açığa çıkan atık gaz, elektro filter (electrostatic precipitator, E/P) adı verilen kül tutucu sistemden geçirilerek atmosfere atılır. E/P'lerin başta küçük ve yetersiz tasarımı sonucu uzun yıllar çevre hava kirliliği hat safhada idi. Varlık satışı öncesinde rehab programıyla ünitelere daha büyük yeni E/P'ler konmuştur. Baca emisyonlarının son Avrupa Normlarına uyumluluğu tekrar kontrol edilmelidir.

Kamu ve özelleşen termik santraller için 2018'e kadar çevre normlarına uyum muafiyeti, AYM tarafından kaldırılmıştır. Uyum konusuna çok dikkat etmek gerekir.

Kullanılan linyitte Kükürt oranı çok yüksek olduğu için termik santrallere BacaGazı Kükürtsüzleştirme (Flue Gas Desulphurisation, FGD) sistemi gerekmektedir. Yatağan (2007) santraline uygun kapasitelerde Baca Gazı Kükürtsüzleştirme tesisleri yapılmıştır, ancak her birinin mevcut geçerli Avrupa emisyon normlarına uygunluğu tekrar kontrol edilmelidir.

Santralin kül barajı dolmuştur, eski kül barajının üstü tarım toprağı ile örtülüp, üstlerinde tarım yapılabilir. Orman içine kontrolsüz yayılan kül barajı engellenmeli, yeni kül barajı yatırımı acilen yapılmalıdır.

Hızlı, etkin ve kısa sürede yapılacak rehabilitasyon ile Yatağan termik santrali kapasite kullanım oranları ve emre amadelikleri daha yüksek olabilir. Yıl içinde rutin/ normal programlı bakım yapılmaktadır. Çok sık meydana gelen, buhar boru patlamalarını en aza indirebilmek için emniyet valflerinin programlı bakımları yapılmalı, eskiyen/ çalışmayan emniyet valfleri, iyi kalite kısa süreli cevap verebilen yenileriyle değiştirilmeli, bu alımlar için yeterli sarf bütçesi her zaman ayrılmalıdır.

Yörede bulunduğumuz sürelerde yaptığımız termik santral ziyaretlerinde, Kurum Üfleyicilerin yetersiz sayıda olduğunu ve her vardiyada düzenli olarak kullanılamadığını gözlemledik.

Kullanılan kömürün elementer analizinin sonucu, daha çok sayıda kurum üfleme monte edilmesi, daha sık ve her vardiyada düzenli kurum üfleme yapılması şarttır.

Yatağan Santralinde büyük miktarda taze su isteyen mevcut santral soğutma sistemlerinin aşırı su kullanımı, çevre tarım insanının barajlardaki tarım amaçlı su ihtiyacını tehdit etmektedir. Yatağan'da mevcut soğutma sistemi yenilenmeli, ilerde cebri hava soğutmalı soğutma kuleleri kullanımı ciddi olarak düşünülmelidir. Santral, 30-yıllık normal kullanım süresini doldurmuştur. Santralin randımanı düşük, emreamadeliği de düşüktür. Santrali kesintisiz çalıştırmak zordur. Ciddi rehabilitasyon programı ve harcaması yapılması lazımdır. Bizce en doğrusu, kısa zaman içinde tümüyle sökmek, ve yerine yeni teknolojiye uygun yeni termik santraller yapmaktır.

Eğer yeni bir enerji yatırımı yapılacak ise, 6446 sayılı Enerji Piyasası kanuna uygun olarak yatırım ön lisansı, yatırım lisansı ve üretim lisansının alınması zorunludur. Lisansların alınması için 24-36 ay bir süre lazımdır. Lisans alımı bitimine kadar üretime devam etmek, nakit girdisini sağlamak gerekir. Bu yeni yatırım durumları, hem finansal risk, hem de daha çok yatırım fırsatı, daha çok kazanç anlamına gelir.

Proje finansmanı her zaman zordur. Finansman sorunlarını aşan yatırımcı, mülkiyetini tümüyle üstlendiği yerlerde istediği yeni enerji yatırımları yapabilir. Santralde iletim hattı hazır. Yüksek gerilim şalt tesisi hazır. Yer müsait.

Her yeni yatırım çevre halkına istihdam yaratmalı, çevreye saygılı olmalı, çevre kirliliği, çalışma emniyeti konularında hassas davranmalıdır. Umarız- bekleriz özelleştirme toplum yararına olur, umarız yeni gelen yatırımcılar, yatırdıkları parayı makul sürede geri alırken, santrallerde gerekli rehabilitasyonları gecikmeden yaparlar, içinden çıktığı toplumun istihdam, emniyetli çalışma ve çevre hassasiyetlerine çok dikkat ederler.

Haluk Direskeneli, ODTÜ Makina Mühendisliği 1973 mezunu olup, mezuniyetinden itibaren, kamu, özel sektör ve ABD – Türk yabancı ortaklıklarda (B&W, CSWI, AEP, Entergy) ağırlıklı olarak termik santral temel/ detay tasarım, imalat, pazarlama, teklif, satış ve proje yönetimi konularında çalışmış, bugüne kadar termik santral tasarım yazılımları konusunda yerli piyasaya, mühendislik firmalarına, yatırımcılara ve üniversitelere danışmanlık vermiştir. MMO ve ODTÜ Mezunları Derneği Enerji komisyonları üyesidir.

http://www.ekonomik-cozum.com.tr/

2014-06-12